|
Ucuncu Nesil Kahve
Kahvenin uretim seruvenine dair cesitli hikayeler anlatiliyor olmasina ragmen anlatilanlarin genel olarak birlestigi nokta, kahvenin 15. yuzyilda uretilmis olmasidir. Osmanli kulturu icerisinde yayginlasmasinin 16. ve 17. yuzyili buldugunu bildigimiz kahve, zaman icerisinde kavurma ve pisirme yontemi ile yapisal ve tuketim acisindan bazi degisimlerden gecmistir.
Uzun bir gecmise sahip olan kahvenin tuketim duraklarinda 1900’lu yillardan baslayarak 1960’lara kadar olan sureci birinci nesil kahvecilik olarak adlandirilmaktadir. Birinci nesil kahvecilerin dikkat ceken noktasi toplu uretim ve paketli satisla kahve tuketimini yayginlastirmayi hedeflemis olmalaridir. Yillar boyunca kahve tuketiminin temel motivasyonu icerisindeki kafein sayesinde guc ve dayaniklilik kazandirdigina dair olan inancti. Emile Zola’nin Germinal romaninda 19. yuzyilda Fransa’da maden iscilerinin calisma kosullari anlatilirken ufak bir detay gibi gorunse de maden iscilerin her sabah yanlarina aldiklari kahve onlarin uyanik kalarak daha fazla calismalari icin ne kadar gerekli oldugu gosterilmistir. Tarihsel baglaminda degerlendirdigimizde kahve ve seker tuketiminin uretim zincirindeki yeri oldukca onemlidir.
1960’larda belli kahve sirketlerin olusum sureciyle birlikte kahveyi cekirdek olarak alan ve isleyen yeni bir nesil ortaya cikmistir. Bu, ikinci nesil olarak adlandirilan kahveciler ise daha bireysel bazda kahve tuketimini yayginlastirmayi hedefleyen bir politikaya sahiplerdir. Zaman icerisinde kurumsal yapiya sahip olan bu sirketlerin ozellikle kendilerini icin belirledikleri bir kahve cekirdegi turu ve isleme bicimi belirlenmis ve bunun uzerinde devam ettirilmistir. Ikinci nesil kahve sirketleri genel olarak ciftciden cekirdegi alip tuketime hazirlama prensibini benimsemis ve donem acisindan oncu olmus niteliktedirler. Bunlar kendi ozel harmanlarinin yani sira farkli yerel kahvelerinde satisinin sunuldugu isletmelerdir.
Gelelim ucuncu nesil ya da ucuncu dalga olarak adlandirilan yeni nesil kahvecilere ve onlarin kahveyi yorumlama sekillerine. Son birkac yilda ozellikle neredeyse kafayi cevirdiginiz her yerde gormeye asina hale geldigimiz, her sokak arasindaki kahvecilerden bahsediyoruz aslinda. Mekansal olarak daha kucuk olmakla birlikte cogunlukla modern bir tasarima sahip olan ve hipster tarzlariyla dikkatleri uzerine cekmis durumda olan bu kahvecilerin asil ortaya koyduklari performans kahveye verilen degeri bir kultur haline getirme cabasidir. Kahvenin sadece bir gida ya da uyarici olarak degil de kahve demleme ve icme kulturunun ayri bir olgu oldugunu yansitmaya ve topluma bunu bir kazanim seklinde sunmaktadirlar. Kahvenin ogutulme ve demlenme asamalarinda cesitlilikler sunan ucuncu nesil kahvecilerin en cok tercih ettigi ekipmanlar chemex, moka pot, aeropress ve hario’dur. Kahvenin ogutulus sekli de kullanilan ekipmana gore degisIklik gostermektedir. Bu sekilde gosterdikleri daha ozenli ve taze kahveler elde ettiklerine ise suphe yoktur. Tabii ki sokak aralarinda gormeye basladigimiz her yeni kahvecinin bu ozellikleri barindirdigini da dusunmek pek dogru olmayacaktir.
|