Aslıhan Altay Karataş / ANKARA Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, AK Parti’nin seçim vaadi olan Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Modeli’nin (GETAD) uygulamaya geçişiyle ilgili net tarihi açıkladı. Kamuoyunda “Vatandaşlık Maaşı” olarak bilinen modelin pilot uygulamasının 2026’da başlayacağını söyleyen Yılmaz, “2027 yılında tüm ülkeye yaymayı planlıyoruz” dedi. TBMM’deki bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin soru ve eleştirilerine yanıt veren Yılmaz, özetle şunları söyledi:

BİRKAÇ İLDE UYGULANACAK: GETAD sisteminin pilot uygulamasını önümüzdeki yıl başlatacağız birkaç ilimizde, 2027 yılında ise tüm ülkeye yaymayı planlıyoruz. Bu yeni destek modelimiz özü itibarıyla bir eşik gelirin altında kalan aileleri destekleyici bir model olacak ama istihdam piyasalarından caydırıcı nitelikte de olmayacak. Sosyal yardım alanında yapısal bir reformu hayata geçirmiş olacağız.

SU, BEKA MESELESİ: Su meselesi önümüzdeki dönem nüfus gibi beka meselelerimizden biridir. Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bir komisyon oluşturduk. Strateji Bütçe Başkanlığı bu konuda kapsamlı eylem planı hazırlıyor. Gerekirse denizden tatlı su elde etmek gibi birçok alternatifi değerlendiriyoruz. Ama şehir şebekelerinde kayıp kaçak oranları çok yüksek. Belediyeler su şebekelerini yenilesinler, kayıp kaçağı azaltsınlar.

MEŞRUİYET VE ALTIN HESABI YANITI: (CHP lideri Özgür Özel’in açıklamaları) Biz sadece milletten meşruiyetimizi almış bir hükümetimiz. Biden vardı Trumptan önce, ABD Başkanı. Seçim çalışmaları sırasında ‘Erdoğan’ı devireceğiz, ama bu sefer darbeyle değil, muhalefete destek olup sandıklarda devireceğiz’ dedi. O zaman bu söze hiç tepki gösterdiniz mi diye sormak istiyorum. Altınla satın alma gücü hesabı tutarlılığı olmayan bir hesap. Son yıllarda dolar bazında altın fiyatlarında muazzam artış oldu dünyada. Eğer altınla hesaplayacaksak, ABD’deki asgari ücret altın cinsinden bakarsanız yüzde 86,6, Fransa’da yüzde 82.6 düşmüş. Altın yediğiniz giydiğiniz bir şey değil, bununla satın alma gücü hesabı olmaz.

ANAYASA ÇAĞRISI: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne iyi ki geçmişiz. İyi ki çok tecrübeli ve dirayetli bir liderle küresel ve bölgesel fırtınalı bir dönemde yaşıyoruz. Bir taraftan bu sistemin iyileştirilmesini talep ediyorsunuz. Ama bir taraftan da bu sistemi iyileştirecek anayasal çalışmalarda ‘Biz yokuz’ diyorsunuz. Eğer gerçekten bu sistemi iyileştirmek, geliştirmek istiyorsanız gelin yeni anayasayı çalışalım.

BELEDİYE REFORMU İHTİYAÇ: Belediyelerin öncelikle asli işlerini yapmaları lazım. Bunları çözmemişken fantastik diyebileceğimiz başka harcama kalemleri açmak doğru bir yaklaşım değil. 2018 yılında belediyelerin toplam harcamalarında yatırımların payı yüzde 36, 2024’te 24.3 olmuş. Bu yıl oranın yüzde 17’ye, 2026’da yüzde 19,5’e düşmesi bekleniyor. Bu oranlar Türkiye’nin bir yerel yönetim reformuna ihtiyacı olduğunu gösteriyor. İyi çalışan belediye başkanı kaynak da üretir, sorun da çözer. Hiç kimse bahanelerin arkasına sığınmasın.



‘Dolaylı vergiler yüksek değil’

Cevdet Yılmaz, dolaylı vergilerle ilgili de şunları söyledi: “Biz dolaylı vergilerde çok yüksek değiliz, geride olduğumuz doğrudan vergiler. Doğrudan vergilerde AB, OECD oranlarına göre çok daha düşük oranda vergiler topluyoruz. Doğrudan vergilerin payını arttırmak istiyoruz. Dolaylı vergilerimizde sosyal adaleti gözetiyoruz. Düşük gelirli grupların daha fazla tükettiği ürünlerde KDV’yi, ÖTV’yi düşük tutuyoruz veya hiç almıyoruz. Yüksek gelirli grupların tüketimlerinden daha fazla ÖTV ve KDV alıyoruz. Türkiye’de dolaylı dolaysız tüm vergilerin milli gelire oranı 23,5. Bu oran OECD’de 33,9, AB ülkelerinde 39,9. Bu rakamlar ‘Çok vergi alıyorsunuz’ iddiasını desteklemiyor.”

KİMLER ALACAK?

? Gelecek yıl hayata geçmesi planlanan uygulama, dar gelirli ailelere düzenli destek sağlamayı hedefliyor.

? Hane geliri asgari ücretin altında kalan ailelere, en az bir bireyin işe katılımı teşvik edilene kadar ödeme yapılacak. Evde hiç çalışanın olmadığı durumlarda bu destek, ailenin ekonomik olarak güçlenmesini sağlayacak şekilde devam edecek.

? Yeni sistemin hedefi, gelir seviyesi düşük olan ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan ailelere düzenli maddi destek sağlamak.

? Vatandaşlık maaşından yararlanmak için hane gelirinin belirlenen eşik değerin altında olması gerekecek. Bu eşik, asgari ücret ya da yoksulluk sınırı dikkate alınarak yıllık bazda belirlenecek. Ailelerin geliri bu sınırın altındaysa, aradaki fark kadar destek ödemesi yapılacak.

? Sistem kapsamında önce, yıllık gelir için bir eşik değer belirlenecek. Bu rakam asgari ücret ya da yoksulluk sınırı dikkate alınarak oluşturulacak. Ailenin toplam geliri bu sınırın altındaysa, aradaki fark devlet tarafından tamamlanacak.






Kaynak ; Milliyet