MİTHAT YURDAKUL / ANKARA - Ekonomik şartların da etkisiyle tüketiciler daha hesaplı hareket etmeye başlarken, özellikle gıdada dışarıda tüketimi azaltmak giderek, kalıcı hale geliyor. Konserve, tarhana, mantı gibi geleneksel ürünlere dönüş dikkat çekerken, gıda zehirlenmesi haberlerinin artması da güven faktörünü önemli hale getiriyor. Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, dışarıda yemek yemenin azalmasıyla bu kez de alışveriş yapılan marketlerin güvenilirliğinin gündeme geldiğini söyledi. Piyasa gözetim ve denetim birimlerinin bağımsız bir otorite tarafından birleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Kılıç, “Bunun Tüketici Bakanlığı da olabileceğini söylüyoruz” dedi.

İlginizi ÇekebilirUluslararası pazarlama araştırma firması NielsenIQ’nun Gıda Perakendecileri Derneği için hazırladığı araştırmaya göre, ekonomik şartların etkisiyle tüketiciler daha hesaplı, daha kontrollü ve daha planlı hareket ediyor. Evde daha fazla zaman geçirme, dışarıda tüketimi azaltma davranışı kalıcı hale geliyor. Fiyat karşılaştırması yapmak ve indirim takip etmek tüketicinin standart alışkanlığına dönüşüyor. İsraftan kaçınma ve sadece ihtiyaç kadar satın alma eğilimi globalde yüzde 52 iken Türkiye’de yüzde 56’ya çıkıyor.

Zehirlenme olayları etkiliyor

Gıda zehirlenmesi haberlerinin artması, hastalık artışı algısı, ürünlerdeki kimyasal içerik tartışmaları, ambalaj içeriğine duyulan güveni kritik bir satın alma faktörü haline getiriyor. Evde çocuk olması, sağlık sorunu yaşanması ve sosyal medya etkisi, beslenme kararlarını doğrudan etkiliyor. Mevsimlik ürünleri dondurma, konserve hazırlama, tarhana-mantı gibi geleneksel ürünlere dönüş dikkat çekiyor. Ev yapımı ve yerel üretim, güven arayışının merkezinde yer alıyor.Hamur yoğurma makineleri, otomatik kahve makineleri, meyve-sebze karıştırıcılar gibi cihazlara talep artıyor.Ambalaj üzerindeki içerik bilgileri, tüketicinin kararını doğrudan etkiliyor. Tüketiciler özellikle, “organik, vegan, GDO’suz”, “ilave şeker/renklendirici içermeme”, “tuz, yağ gibi besin bileşenlerinin seviyeleri”, “diyet uyumluluğu” gibi verilere dikkat ediyor.

‘Evdeki güvenli mi?’

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç Milliyet’e yaptığı açıklamada, gıda sektöründe güvenin önemine dikkat çekerek, “Piyasa denetimleri ancak bir hastalık, zehirlenme, ölüm olduğu zaman gündem olmaya başladı.Mutlaka denetim yapılıyordur ama yeterli mi?” dedi. Emekli ve asgari ücretlilerin ekonomik durumuna işaret eden Kılıç, “Bununla birlikte nasıl dışarı çıkıp da yemek yiyecek? Daha çok tavuk üzerinde yoğunlaşan bir sirkülasyon var. Herkes kendi evinde yapması yönünde bir eğilim oldu. Bizim kendi iç konuşmalarımızda da bu gündeme geliyor. ‘Dışarıda yiyeceğime evimde otururum, kendim yaparım’. Burada da şöyle bir sıkıntı var: Evinde yaptığının güvenli olduğu nereden ortaya çıkıyor? Hammaddeyi yine marketten alıyorsun. Tarım ürünleri ile ilgili pestisiti, ancak gümrük kapılarından geri döndüğünde görüyoruz” diye konuştu.

‘Dökme’gıdaya dikkat

Evde yemek hazırlarken marketlerde özellikle “dökme gıda” olarak satılan ürünlere dikkat etmek gerektiğini vurgulayan Kılıç, “Diyelim ki bir hububatın tarihi geçti. Ne yapıyor? Jelatinini kesiyor, çuvala boşaltıyor. Ya da peynirin son tarihi geçti. Aldı, kesti, açığa koydu. Bunu tüketicinin görme şansı yok. Buralardaki denetimlerde ilgili birimler aktif olarak yer almalı” ifadelerini kullandı.

‘Tüketici Bakanlığı’ önerisi

Kılıç, piyasa gözetim ve denetim birimlerinin bağımsız bir otorite tarafından birleştirilmesi gerektiğini vurgularken, “Bunun Tüketici Bakanlığı da olabileceğini söylüyoruz. Eğer bu yapılamazsa her taraftan bir müdahaleyle bağımsız denetim yapılmadığını düşünüyoruz. Bağımsız kamu otoritesi olmalı. Ticaretin hangi kısmındaysa oranın temsilcileri, esnaf ya da tacir örgütünün temsilcileri ve tüketiciler; temsil edilme hakkı şeklinde olması gerekiyor. Eğer bu yapı içerisinde bir denetim organizasyonu yapılabilirse daha etkin olacağını düşünüyoruz” dedi.



Kaynak ; Milliyet