Duygu Erdoğan - Türkiye genelinde konut satışlarında banka kredili yani ipotekli konut satışı bir süredir artış ivmesine girse de; önceki yıllara göre yarı yarıya azalmış durumda. Bu eksikliği ise genel olarak şirketler bünyesindeki kampanyalar gideriyor. Sıfır faizli, ve 60 aya kadar vade gibi çeşitli imkanlar oluşturan şirketlerin kampanyaları, yüksek banka kredisi faizi ortamında en çok kullanılan seçenek olarak dikkat çekiyor. Yanı sıra özellikle olası bir konut fiyat artışının endişesiyle tüketiciler tüm birikimlerini de nakit olarak konut alımına yönlendiriyor.

Türkiye genelinde konut satışları temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.4 oranında artarak 142 bin 858 oldu. Konut satışları Ocak-Temmuz 2025 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %24,2 oranında artarak 834 bin 751 olarak gerçekleşti. Temmuzda ipotekli satış olarak bilinen banka kredili satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 60.3 oranında artarak 18 bin 425 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 12.9 olarak gerçekleşti. Ocak-Temmuz 2025 döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 93.2 oranında artarak 121 bin 515 oldu. Bu yüksek artış ivmesine kıyasla halen diğer satış türü olarak bilinen nakit, senet, şirket kampanyalı satışlar ise temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.6 oranında artarak 124 bin 433 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 87.1 olarak gerçekleşti. Ocak-Temmuz 2025 döneminde gerçekleşen diğer konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.1 oranında artarak 713 bin 236 oldu.



Sıfır faizli vadeler

Konut geliştiriciler bir miktar gevşeme olmasına rağmen yüzde 2.79 seviyesinden başlayan bankaların konut kredisi faiz oranlarının konut alımı önünde önemli bir engel olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle vatandaşların ne kadar birikimi varsa nakit olarak kullandığını; geri kalanının ise 'banka gibi' faiz ve vade imkanı sunan şirketlerin kampanyalarından karşılandığını ifade ediyor.

Şirketlerin kampanyalarında özellikle 24 ay, 48 ay ve 60 ay vade için düzenlenen düşük faizli imkanlar öne çıkıyor. Tüketiciler en çok ise şirketlerin 'sıfır faiz' uyguladığı vade dönemlerini tercih ediyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haziran ayı Konut Fiyat Endeksi (KFE) verilerine göre konut fiyatlarında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 32.8 oranında artış görülmesine rağmen aynı dönemde reel olarak yani enflasyon karşısında fiyat düşüşü yüzde 1.7 oranında azalış ile sürmeye devam etti. Bu nedenle konut alımının özellikle ihtiyacı olan kesim tarafında hareketli olduğunu işaret eden konut geliştiriciler, konuta hızla erişmek için banka kredilerinin yetersiz olduğu görüşünü iletiyor.

Faizlerin düşmesi gerek

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ziya Yılmaz, "1. el konuttaki yükseliş sinyalinin temel nedeni yüksek faiz ortamında konut üreticilerinin taşın altına elini koyarak kendi vadelendirme seçeneklerini müşterilerine sunmaları oldu. Konut kredi faizlerinin yüksekliği ve ikinci evini alacak olanlara yönelik kredi kısıtlamalar sebebiyle bu durum bir süredir bu şekilde devam ediyor. Ancak bu sektör açısından sürdürülebilir bir durum değil. Piyasanın dengelenmesi ve geliştiricilerin asıl işi olan konut üretimine yoğunlaşabilmeleri için kredi kısıtlarının kaldırılması ve devamında da konut kredi faizlerinin de düşüyor olması gerekir" dedi.

Parklar afet ve acil duruma hazırlanacak

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikler, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Değişiklikle parklar ve millet bahçelerinin afet ve acil durumlara karşı daha nitelikli hale getirilmesi sağlanacak. Buna göre, parkların afetlere karşı nitelikli toplanma alanları olacak. 5 bin metrekare ve üzeri parklarda, afet sonrası ihtiyaçların karşılanması için zemin altında kanalizasyon, mekanik ve elektrik tesisatı ile haberleşme altyapısı sağlanabilecek. İtfaiye birimince gerekli görülen sayıda yangın musluğu konulacak. Acil durumlar için helikopter iniş alanı belirlenecek. Ayrıca, konutla birlikte ticaretin yapılabildiği parsellerde, yapı inşaat alanı 25 bin metrekareden ve bağımsız bölüm sayısı 250'den fazla projelendirme yapılması durumunda müstakil binada aile sağlığı merkezleri yapımı zorunlu olacak. Yapı inşaat alanı 15 bin metrekareden büyük ve bağımsız bölüm sayısı 150'den fazla olan projelerde, 0-66 aylık çocukların eğitim, gelişim, bakım, korunma ve beslenme ihtiyaçlarını karşılayacak müstakil gündüz bakımevleri inşa edilmesi zorunlu tutuldu.

Yükselişe geçti ama...

Birinci el konuttaki yüksek fiyat, konut alıcısını uzun süredir ikinci el konut alımına yönlendiriyor. Ancak son aylarda birinci el konut satışlarında yükselen bir ivme var. 2016-2020 arasında ilk 7 ay ortalaması yüzde 42 olan birinci el konut satışları son 5 yılda aylık olarak yüzde 30 ortalamasına düştü. Türkiye genelinde ikinci el konut satışının aylık payı ise yüzde 69.2 olarak gerçekleşiyor.



Kaynak ; Milliyet