M?LL?YET.COM.TR / Bundan tam 102 y?l önce, bir milletin kaderi yeniden yaz?ld?. 29 Ekim 1923'te, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde al?nan tarihi kararla Cumhuriyet ilan edildi. O gün, yaln?zca Ankara'da de?il, dünyan?n dört bir yan?nda yank?lanan bir de?i?im ya?and?.

Türkiye Cumhuriyeti'nin do?u?u, yerli ve yabanc? bas?nda büyük bir co?kuyla duyuruldu. Ankara'dan ç?kan karar birkaç saat içinde Avrupa ve ABD gazetelerinin man?etlerine ta??nd?. Art?k dünya, Mustafa Kemal Atatürk'ün önderli?inde do?an genç bir cumhuriyetten söz ediyordu.

'B?R SONRAK? ADIM NE OLACAK?'

Cumhuriyet'in ilan?, uzun ve zorlu bir mücadelenin ard?ndan geldi. Ulu önderimiz ve silah arkada?lar?n?n yürüttü?ü ba??ms?zl?k sava??, yabanc? muhabirlerin de yak?ndan takip etti?i bir süreçti. O y?llarda ?stanbul ve Ankara'da görev yapan birçok yabanc? gazeteci, "Mustafa Kemal'in bir sonraki ad?m? ne olacak?" sorusuna yan?t ar?yordu.



'45 DAK?KA SÜREN RÖPORTAJ'

Asl?nda "Cumhuriyet" kelimesi ilk kez 23 Eylül 1923'te Mustafa Kemal Pa?a'n?n bir Avusturya gazetesine verdi?i röportajda dile getirilmi?ti. 45 dakika süren bu röportaj, 2 Ekim 1923'te yay?mland?. Ancak bask? öncesi baz? detaylar?n s?zmas?yla hem içeride hem d??ar?da "Türkiye Cumhuriyet olacak m??" tart??malar? alevlendi.

'TÜRK?YE'N?N CUMHUR?YET OLACA?I KES?NLE?T?'

Avrupa bas?n? geli?meleri yak?ndan izliyordu. Fransa'n?n Le Temps gazetesi, 12 Ekim 1923 tarihli say?s?nda "Türkiye Cumhuriyeti" ba?l?kl? bir ba?yaz? yay?mlayarak, cumhuriyetin ilan? ve cumhurba?kanl??? konular?nda tahminlerde bulundu. Ayn? günlerde Vakit gazetesi de Ankara'daki toplant?lardan haberler geçiyor, "Cumhurba?kan?n?n be? y?l m?, yedi y?l m? görev yapaca?? tart???l?yor. Her durumda Türkiye'nin cumhuriyet olaca?? kesinle?ti" ifadelerini kullan?yordu.

'ANKARA'NIN OYLARI TÜRK?YE'Y? CUMHUR?YET YAPTI'

Ve nihayet 29 Ekim 1923'te, Meclis'te yap?lan oylamada devletin yönetim ?eklini belirleyen madde oybirli?iyle kabul edildi. Türkiye art?k resmen bir cumhuriyetti. Dünyan?n önde gelen gazeteleri ertesi gün bu tarihi haberi man?etlerine ta??d?. ABD'nin köklü yay?nlar?ndan The New York Times, 30 Ekim tarihli say?s?nda "Ankara'n?n oylar? Türkiye'yi bir cumhuriyet yapt?, Kemal Pa?a ilk seçilmi? ba?kan" ba?l???yla haberi duyurdu.



'YEN? TÜRK?YE'

Washington'?n The Evening Star gazetesi, Mustafa Kemal Pa?a'y? tan?tan geni? bir yaz? yay?mlayarak Çanakkale ve Yunan cephesindeki zaferlerini hat?rlatt?.?ngiltere'nin The Daily News gazetesi, 31 Ekim 1923 bask?s?nda "Yeni Türkiye" ba?l???yla Meclis'in cumhuriyet karar?n? ve cumhurba?kanl??? sisteminin detaylar?n? aktard?. Ayn? gün Nottingham Journal gazetesi de "Türkiye bir Cumhuriyet" man?etiyle ç?kt?.

'MUSTAFA KEMAL ALKI?LARLA CUMHURBA?KANI SEÇ?LD?'

Fransa'n?n önde gelen gazetesi Le Figaro ise 31 Ekim tarihli say?s?nda, yeni Türk kabinesinin üyelerini tek tek tan?tt?. Haberde ?u ifadeler yer ald?:

Al?nt? Metni'B?R?NC? RE?S-? CUMHURUMUZ'

Türkiye'de ise bas?n tarihi bir co?ku içindeydi. Hakimiyet-i Milliye, ?kdam, ?leri, Anadolu, Yenigün, Tanin ve Aç?ksöz gazeteleri, Cumhuriyet'in ilan?n? tam sayfa olarak duyurdu. Hakimiyet-i Milliye'nin man?etinde "Gazi Mustafa Kemal Pa?a, dün gece 9'a çeyrek kala oy birli?iyle Cumhurba?kan? seçildi" ifadeleri yer ald?.

Vakit gazetesi, 30 Ekim tarihli say?s?nda, "Birinci Reis-i Cumhurumuz Mustafa Kemal Pa?a'd?r. ?lk Ba?vekaleti de ?smet Pa?a yapacakt?r" cümleleriyle yeni dönemi kutlad?.Vatan gazetesi ise ilk cumhurba?kan?n?n ald??? oylar? öne ç?kararak tarihe not dü?tü.

'TÜRK?YE DEMOKRAS?YE GEÇT?'

?ngiltere merkezli The Guardian (o zamanki ad?yla Manchester Guardian) haberi 31 Ekim 1923'te yay?mlayarak, "Türkiye monar?iden demokrasiye geçti" ifadesini kulland?.

Öte yandan Anadolu Ajans?, bu tarihi geli?meyi Frans?zca haz?rlad??? özel bültenle dünyaya duyurdu ve Gazi Mustafa Kemal'in Cumhurba?kan? olduktan sonraki ilk konu?mas?na yer verdi.



'BA?IMSIZLIK ?RADES?N?N TESC?L?'

O gün, 29 Ekim 1923'te at?lan o imza, yaln?zca bir yönetim de?i?ikli?i de?il, bir milletin ba??ms?zl?k iradesinin tesciliydi. Bugün, tam 102 y?l sonra, özgürlü?ün, birli?in ve ba??ms?zl???n simgesi olan Cumhuriyet'i bize arma?an eden ulu önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, silah arkada?lar?n?, aziz ?ehitlerimizi ve eme?iyle, inanc?yla bu ülkenin temellerini atan herkesi sayg?, minnet ve rahmetle an?yoruz.

Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti için 3 dile?i: Mesut muvaffak muzaffer29 EK?M CUMHUR?YET BAYRAMI MESAJLARI VE SÖZLER? 202? Instagram, Facebook, WhatsApp, SMS üzerinden payla?abilece?iniz 29 Ekim Cumhuriyet Bayram? mesaj ve söz seçenekleri
Kaynak ; Milliyet