Fransa Cumhurba?kan? Emmanuel Macron'un 25 Temmuz'da ald??? Filistin'i tan?ma karar? sonras? Avrupa'dan ard? ard?na destek mesajlar? geldi. ?ngiltere, Kanada ve Malta'n?n ard?ndan ?imdi de bir ba?ka önemli Avrupa ülkesi daha Filistin'in resmen tan?naca??n? aç?klad?.

PORTEK?Z'DEN TAR?H? ADIM

Portekiz Ba?bakan? Antonio Costa Montenegro, ülkesinin bu Ekim ay?nda Filistin'i resmi olarak tan?yaca??n? duyurarak uluslararas? arenada yeni bir dönemin fitilini ate?ledi.

Montenegro'nun bu sürpriz aç?klamas?, Almanya D??i?leri Bakan?'n?n Filistin tan?ma sürecinin "art?k ba?lamas? gerekti?i" yönündeki ça?r?s?ndan sadece saatler sonra geldi. Portekiz'in karar?yla birlikte, Almanya, Fransa, ?ngiltere ve Kanada gibi Bat? ülkeleri, ABD ve ?srail'in Filistin politikalar?na kar?? önemli bir diplomatik cephe olu?turmu? oldu.

F?L?ST?N'?N DEVLET OLMA MÜCADELES?

Filistin'in devlet olma mücadelesi, Birinci Dünya Sava?? sonras? Orta Do?u'nun yeniden ?ekillenmesine dayan?yor. ?ngiltere'nin 1917'de Balfour Deklarasyonu ile Yahudi halk? için Filistin'de "ulusal bir yuva" vaadi, bölgede gerilimlerin fitilini ate?ledi.

1947'de Birle?mi? Milletler (BM), Filistin'in bir Yahudi ve bir Arap devleti olarak bölünmesini öngören 181 say?l? karar? kabul etti. Bu plan, 1948'de ?srail'in ba??ms?zl???n? ilan etmesi ve ard?ndan ya?anan Arap-?srail Sava?? ile uygulanamad?. Bu sava?, yüz binlerce Filistinlinin yerinden edilmesine yol açt? ve "Nakba" (Felaket) olarak an?lan trajediyle sonuçland?.

14 May?s 1948'de, ?ngiliz Mandas?'n?n sona ermesiyle David Ben-Gurion, ?srail Devleti'nin kurulu?unu ilan etti. Bu, Filistinliler için Nakba'n?n ba?lang?c? olarak kabul ediliyor. 1947-1949 y?llar? aras?nda yakla??k 700 bin ila-750 bin Filistinli, yani dönemin nüfusun yakla??k yüzde 80'i evlerinden ve topraklar?ndan sürüldü.

15 Kas?m 1988'de, Filistin Kurtulu? Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat, Cezayir'de Filistin Ulusal Konseyi toplant?s?nda Kudüs'ü ba?kent ilan ederek ba??ms?z Filistin Devleti'ni kurdu. Bu, Filistin'in uluslararas? tan?nma sürecinin ba?lang?c? oldu. Ayn? gün Türkiye dahil 13 ülke Filistin'i tan?d?.

F?L?ST?N'? TANIYAN ÜLKELER

16 Kas?m 1988'de ilan?n?n hemen ard?ndan Filistin'i ilk gün tan?yan ülkeler: Türkiye, Bahreyn, Cezayir, Endonezya, Fas, Irak, Kuveyt, Libya, Malezya, Moritanya, Somali, Tunus ve Yemen an?nda tan?d?.

2025 itibar?yla 147 BM üyesi ülke Filistin Devleti'ni resmen tan?d?. Bunlar?n büyük bölümü Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkeleri. Öne ç?kanlar aras?nda Çin,, Rusya, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi bölgesel güçler bulunuyor.

Ayr?ca Avrupa'da daha önce ?sveç (2014), Do?u Avrupa ülkelerinin ço?u ve son olarak ?spanya, Norveç, ?rlanda (2024) da Filistin'i tan?yanlar aras?nda yer ald?. Tam liste ?öyle:

Kurulu? y?l?1988 bitmeden Filistin'i tan?yan ülkeler: Afganistan, Banglade?, Birle?ik Arap Emirlikleri, Katar, Küba, Madagaskar , Nikaragua, Pakistan, Suudi Arabistan, S?rbistan, Ürdün, Zambiya, Arnavutluk, Brunei, Cibuti, Mauritius, Sudan, Gambiya, Hindistan, M?s?r, Nijerya, K?br?s, Çekya, Slovakya, Sey?eller, Sri Lanka, Namibya, Belarus, Rusya, Ukrayna, Vietnam, Çin, Burkina Faso, Gine, Gine-Bissau, Kamboçya, Komorla, Mali, Mo?olistan, Senegal, Macaristan, Kuzey Kore, Nijer, Romanya, Tanzanya, Ye?il Burun Adalar? (Cabo Verde), Bulgaristan, Maldivler, Gana, Togo, Zimbabve, Çad, Laos, Sierra Leone, Uganda, Kongo Cumhuriyeti, Angola, Mozambik, Sao Tome ve Principe, Gabon, Umman, Polonya, Kongo DC, Botsvana, Nepal, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Ruanda.

2025 A?ustos ay?na kadar Filistin'i tan?yan ülkeler: Etiyopya (4 Ocak 1989), ?ran (4 ?ubat 1989), Benin (12 May?s 1989, Kenya (12 May?s 1989), Ekvator Ginesi (May?s 1989), Vanuatu (21 A?ustos 1989), Filipinler (4 Eylül 1989), Esvatini (1 Temmuz 1991), Kazakistan (6 Nisan 1992), Azerbaycan (15 Nisan 1992), Türkmenistan (17 Nisan 1992), Gürcistan (25 Nisan 1992), Bosna-Hersek (27 May?s 1992), Tacikistan (2 Nisan 1994), Özbekistan (25 Eylül 1994), Papua Yeni Gine (4 Ekim 1994), Güney Afrika (15 ?ubat 1995), K?rg?zistan (Kas?m 95), Malavi (23 Ekim 1998), Do?u Timor (1 Mart 2004), Paraguay (25 Mart 2005), Karada? (24 Temmuz 2006), Kosta Rika (5 ?ubat 2008), Lübnan (30 Kas?m 2008), Fildi?i Sahili (1 Aral?k 2008), Venezuela (27 Nisan 2009), Dominik Cumhuriyeti (15 Temmuz 2009), Brezilya (1 Aral?k 2010), Arjantin (6 Aral?k 2010), Bolivya (17 Aral?k 2010), Ekvador (24 Aral?k 2010), ?ili (7 Ocak 2011), Guyana(13 Ocak 2011), Peru (24 Ocak 2011), Surinam (26 Ocak 2011), Uruguay (15 Mart 2011), Lesotho (3 May?s 2011), Güney Sudan (14 Temmuz 2011), Suriye (18 Temmuz 2011), Liberya (19 Temmuz 2011), El Salvador (25 A?ustos 2011), Honduras (26 A?ustos 2011), Saint Vincent ve Grenadinler (29 A?ustos 2011), Belize (9 Eylül 2011), Dominika (19 Eylül 2011), Antigua ve Barbuda (22 Eylül 2011), Grenada (25 Eylül 2011), ?zlanda (15 Kas?m 2011), Tayland (18 Ocak 2012), Guatemala (9 Nisan 2013), Haiti (27 Eylül 2013), ?sveç (30 Ekim 2014), Saint Lucia (14 Eylül 2015), Kolombiya (3 A?ustos 2018), Saint Kitts ve Nevis (29 Temmuz 2019), Barbados (19 Nisan 2024), Jamaika (22 Nisan 2024), Trinidad ve Tobago (2 May?s 2024), Bahamalar (7 May?s 2024), ?rlanda (28 May?s 2024), ?spanya (28 May?s 2024), Norveç (28 May?s 2024), Slovenya (4 Haziran 2024), Ermenistan (21 Haziran 2024), Meksika (5 ?ubat 2025)

F?L?ST?N'? TANIMAYAN ÜLKELER

Filistin'i tan?mayan ülkeler aras?nda ise ?u an için ABD, Birle?ik Krall?k, Almanya, Japonya, Avustralya gibi ülkeleryer al?yor. Bu ülkeler genellikle Filistin'in devlet statüsünün, ?srail ile do?rudan müzakereler sonucunda belirlenmesi gerekti?ini savunuyor. Örne?in, ABD, Nisan 2024'te BM Güvenlik Konseyi'nde Filistin'in tam üyeli?ini veto etti ve "iki devletli çözümün müzakerelerle sa?lanmas?" gerekti?ini belirtti. Almanya da benzer bir pozisyon alarak, Filistin'i tan?mak için iki taraf aras?nda müzakere edilmi? bir anla?may? ?art ko?uyor.
Filistin'i tan?mayan ülkelerin tam listesi: Almanya, Amerika Birle?ik Devletleri, Andorra, Avustralya, Avusturya, Belçika, Birle?ik Krall?k, Danimarka, Eritre, Estonya, Fiji, Finlandiya, Güney Kore, H?rvatistan, Hollanda, ?srail, ?sviçre, ?talya, Japonya, Kamerun, Kanada, Kiribati, Kuzey Makedonya, Letonya, Lihten?tayn, Litvanya, Lüksemburg, Marshall Adalar?, Mikronezya, Moldova, Monako, Myanmar, Nauru, Palau, Panama, Portekiz, Samoa, San Marino, Singapur, Solomon Adalar?, Tonga, Tuvalu, Yeni Zelanda, Yunanistan.

EYLÜL AYINDA TANIMAYA HAZIRLANAN 6 ÜLKE

Eylül 2025'te yap?lacak BM Genel Kurulu, Filistin'in tan?nma sürecinde önemli bir dönüm noktas? olabilir. Fransa, 24 Temmuz 2025'te Filistin'i devlet olarak tan?yaca??n? duyurdu ve bu karar?n BM Genel Kurulu'nda resmen ilan edilece?i belirtildi.

Birle?ik Krall?k da Filistin'i tan?maya haz?rlan?yor. Ba?bakan Keir Starmer, 29 Temmuz 2025'te yapt??? aç?klamada, ?srail'in Gazze'deki insani durumu iyile?tirmek için kapsaml? ad?mlar atmamas? halinde Filistin'i Eylül'de tan?yacaklar?n? belirtti. Ayr?ca, Malta ve Slovenya da "uygun ?artlar olu?tu?unda" Filistin'i tan?maya haz?r olduklar?n? ifade etti.

Kanada Ba?bakan? Mark Carney de 30 Temmuz'da, ?srail'in, i?gal etti?i Gazze'deki uygulamalar?n? k?narken, Eylül'de yine BM Genel Kurulu'nda Filistin'i "devlet olarak tan?yacaklar?n?" belirtti. Son olarak Portekiz de Filistin'i tan?yaca??n? aç?klad?.

F?L?ST?N'?N TANINMASININ ANLAMI

?ki devletli çözüm, 1990'larda ba?layan Oslo Bar?? Süreci'nde ortaya konan ve ?srail ile Filistin'in bar?? içinde yan yana iki ayr? devlet olarak var olmas?n? hedefleyen bir pland?. Ancak, s?n?rlar?n belirlenmesi, Kudüs'ün statüsü, Filistinli mültecilerin geri dönü? hakk? ve yerle?im yerleri gibi temel meselelerde anla?mazl?klar nedeniyle bu süreç 2014'te durma noktas?na geldi.

Filistin'in devlet olarak tan?nmas?, sembolik olmas?n?n ötesinde pratik sonuçlar do?urabilir. Tan?nma, Filistin'in uluslararas? örgütlere tam üye olma, uluslararas? mahkemelerde hak talep etme ve diplomatik ili?kiler kurma yetene?ini güçlendirir. Örne?in, Filistin'in Uluslararas? Ceza Mahkemesi'ne üye olmas?, ?srail'e kar?? hukuki ad?mlar atabilmesini sa?l?yor.

F?L?ST?N BAYRA?ININ H?KAYES?

• Filistin bayra??n?n hikayesi, Filistin halk?n?n kimli?i, mücadelesi ve tarihsel ba?lar?yla iç içe. Filistin bayra??, modern formuyla ilk olarak 1916'daki Arap ?syan? s?ras?nda ortaya ç?kan pan-Arap renklerinden ilham al?yor. Bu renkler (k?rm?z?, ye?il, beyaz ve siyah). Bugünkü Filistin bayra??, 1964'te Filistin Kurtulu? Örgütü (FKÖ) taraf?ndan resmi olarak kabul edildi. Bayra??n renklerinin anlam? ise ?öyle:
  Siyah: Arap halk?n?n ya?ad??? karanl?k dönemleri temsil ediyor.
• Beyaz: Emeviler'in bayra??na gönderme yaparak, umut, bar?? ve gelece?i dair temiz bir sayfa anlam?n? ta??yor.
• Ye?il: Fat?miler'i, ?slamiyet'i ve Filistin'in bereketli topraklar?n? simgeliyor.
• K?rm?z? üçgen: Bayra??n sol taraf?nda, dire?e yak?n bir k?rm?z? üçgen bulunur. Filistin halk?n?n mücadele ruhunu, ba??ms?zl?k için verilen sava??, direni?i ve di?er bütün simgeler için dökülen kanlar? temsil ediyor.

Kaynak ; Milliyet