Atlantik Okyanusu'nda yüzen bu deniz canl?lar?, sensörlerle donat?larak kas?rga tahminlerini daha do?ru hale getirmek için veri topluyor. ??te köpekbal?klar?n?n kas?rga tahminindeki yeni rolü ve bu yenilikçi çal??man?n detaylar?...

YÜZGEÇLERE SENSÖRLER YERLE?T?R?L?YOR

Washington Post'un haberine göre bilim insanlar?, köpekbal?klar?n?n s?rt yüzgeçlerine sensörler yerle?tirerek onlar? mobil deniz gözlemcilerine dönü?türüyor. Bu sensörler, okyanusun s?cakl?k, tuzluluk ve derinlik gibi önemli verilerini topluyor. Delaware Üniversitesi'nden deniz ekolo?u Aaron Carlisle liderli?indeki bu çal??ma, köpekbal?klar?n?n okyanusta sürekli hareket halinde olmalar?n? avantaja çeviriyor. Carlisle, "Okyanus çok büyük ve eri?ilmesi zor bir alan. Ancak hayvanlara sensör takarak onlar? sürekli veri toplayan birer okyanus sensörüne dönü?türebiliriz," diyor.

ABD bas?n?ndan korkutan ?stanbul depremi senaryosu: Zaman daral?yor, Ayasofya y?k?labilirOKYANUSUN ISI MOTORU: KASIRGALARIN KAYNA?I

Kas?rgalar, okyanus suyundan emilen ?s?yla olu?uyor. S?cak su, havan?n yükselmesine ve yo?un ya??? getiren bulutlar?n olu?mas?na neden oluyor. Rutgers Üniversitesi'nden fiziksel o?inograf Travis Miles, "Okyanus, kas?rgalar?n ?s? motorudur. E?er kas?rga s?cak suyun üzerinden geçerse güçlenir, so?uk suya ula??rsa zay?flar," diyor. Bu nedenle, okyanusun farkl? derinliklerindeki s?cakl?k da??l?m?n? ölçmek, kas?rga tahmini için kritik öneme sahip.



UYDULAR, YÜZEY ÖTES?N? GÖREM?YOR

Okyanusun s?cakl???n? ölçmek kolay bir i? de?il. Hava durumu uydular?, okyanus yüzeyinin ötesini göremiyor ve Atlantik'te s?kça bulunan so?uk su havuzlar?n? tespit edemiyor. Meteorologlar?n kulland??? robotik ?amand?ralar ve süzülme cihazlar? ise yava? hareket ediyor ve i?letmesi pahal?. Bu durum, aç?k okyanusta veri eksikliklerine yol aç?yor. Miles, "Okyanusun ölçe?i o kadar büyük ki, gözlem yap?lmas? gereken birçok bo? alan var," diyerek veri eksikli?inin özellikle Karayipler, Meksika Körfezi ve Do?u Sahili gibi kas?rga riski yüksek bölgelerde belirgin oldu?unu vurguluyor.

KÖPEKBALIKLARI DEVREYE G?R?YOR

?lginizi ÇekebilirKöpekbal?klar?n?n h?z? ve uzun süre denizde kalabilme yetenekleri, onlar? robotik cihazlara göre avantajl? k?l?yor. Carlisle'?n ekibinde doktora ö?rencisi ve köpekbal??? ekolo?u Caroline Wiernicki, "Köpekbal?klar?, robotik süzülme cihazlar?ndan daha h?zl? ve daha uzun süre çal??abilir. Bu sayede mevcut gözlem cihazlar?yla uyumlu bir ?ekilde veri toplayabilirler," diyor. Ekip, May?s ay?nda k?y?dan 40-50 mil uzakta yemli kancalar ve donmu? yem bloklar? kullanarak köpekbal?klar?n? çekti. Bu yöntemle, kokuyu takip eden köpekbal?klar? yakalanarak sensörlerle donat?ld?.

HANG? KÖPEKBALIKLARI KULLANILIYOR?

Ara?t?rmac?lar, k?sa yüzgeçli mako köpekbal?klar?n? tercih ediyor çünkü bu tür s?k s?k yüzeye ç?k?yor ve sensörlerin toplad??? veriler uydulara iletilebiliyor. Uluslararas? Do?a Koruma Birli?i'ne göre, a??r? avlanma nedeniyle mako köpekbal?klar? tehlike alt?nda. Carlisle, sensörlerin köpekbal?klar?na zarar vermemesi için büyük özen gösterdiklerini belirtiyor: "Hayvanlar? seviyoruz ve onlara zarar vermek istemiyoruz. Yüzgeçlere yap?lan müdahalenin etkisini en aza indirmek için elimizden geleni yap?yoruz."

TÜ?K aç?klad?: En çok kazand?ran meslekler belli oldu?LK VER?LER NE GÖSTER?YOR?

?imdiye kadar, sensör tak?lan iki mako köpekbal???ndan biri s?cakl?k verilerini ba?ar?yla iletti. Di?er köpekbal??? ise sensörün çal??mas? için fazla s?? sularda yüzdü. Wiernicki, "Her denemede yeni bir ?eyler ö?reniyoruz ve bu bir hata ay?klama süreci," diyor. Ekip, her y?l onlarca köpekbal???na sensör takmay? ve bu verileri mevcut kas?rga tahmin modellerine entegre ederek daha do?ru tahminler yapmay? planl?yor. Mako köpekbal?klar?n?n yan? s?ra, büyük beyaz köpekbal?klar? ve çekiç ba?l? köpekbal?klar? gibi di?er türler de gelecekte kullan?labilir.

Louisiana Eyalet Üniversitesi'nden kas?rga klimatolojisi uzman? Jill Trepanier, "Ne kadar çok veri toplarsak, tahminlerimiz o kadar iyi olur. ?ster köpekbal???, ister ?amand?ra ya da süzülme cihaz? olsun, daha fazla veri her zaman iyidir," diyor. Bu yenilikçi yakla??m habere göre, kas?rga tahminlerini iyile?tirerek k?y? bölgelerindeki topluluklar?n güvenli?ini art?rabilir.

MEMUR EMEKL?S? VE EMEKL? SANDI?I MAA? FARK ÖDEME TAR?HLER? | Emekli Sand??? (4C) maa? zam fark ödeme tarihlerini SGK duyurdu! ??te maa? farklar?n?n hesaplara yataca?? tarih...
Kaynak ; Milliyet