[aSpeNDos]

Uzmanlar, do?adaki her mantar?n tüketilmemesi gerekti?ine dikkat çekiyor. ?ç Hastal?klar? Uzman? Dr. Güngör Sitar, ?stanbul'da son bir ayda 60 ki?inin mantar zehirlenmesi nedeniyle hastanelere ba?vurdu?unu belirterek, "Özellikle sonbahar?n uzamas?, k???n ba?lamas?n?n gecikmesi mantarlar?n daha uzun süre do?ada var olmas?na sebep oluyor. ?nsanlar?m?z da güzel havalardan faydalan?p do?ada geziye, yürüyü?e, pikni?e ç?kmak istedi?inde bu mantarlar? görüp maalesef toplayarak tüketme gibi eylemlerde bulunuyorlar. Aç?k havada yeti?mi? hiçbir ?ekilde mantar? tüketmemek laz?m. Çünkü bunun garantisi yok. Hatta o kadar tehlikelidir ki eski insanlar?m?z bu mantarlara, 'Köy geçiren', 'Ölüm mele?i', 'Yok edici melek' gibi isimler bile koymu?lar. Geçti?imiz hafta ayn? aileden 3 ki?i zehirlendi" dedi.



"KÖY GEÇ?REN, ÖLÜM MELE??, YOK ED?C? MELEK' G?B? ?S?MLER B?LE KOYMU?LAR'

Sancaktepe ?lhan Varank E?itim Ara?t?rma Hastanesi'nde ?ç hastal?klar? Uzman? Dr. Güngör Sitar, "Son zamanlarda özellikle sonbahar?n girmesiyle beraber mantar zehirlenmelerinde ciddi bir art?? ya?and?. Özellikle sonbahar?n uzamas?, k???n ba?lamas?n?n gecikmesi mantarlar?n daha uzun süre do?ada var olmas?na sebep oluyor. ?nsanlar?m?z da güzel havalardan faydalan?p do?ada geziye, yürüyü?e, pikni?e ç?kmak istedi?inde bu mantarlar? görüp maalesef toplayarak tüketme gibi eylemlerde bulunuyorlar. Bunlar?n tüketimi çok riskli ve tehlikeli. Bununla beraber mantar zehirlenmeleriyle acil servislere ba?vurular oluyor. Bunlar?n baz?lar? gerçek mantar zehirlenmesi olarak ciddi sorunlar ya??yorlar. Biz bu hastalar? yat?r?p elimizden gelen tüm tedavilerle takip etmeye, toparlamaya çal???yoruz. As?l t?bbi ismi amanita ve galerina olan türler özellikle çok yayg?n ve zehirli mantarlar. Türkiye'de de bu mantarlar var. Amanita türü özellikle bizim marketlerde ald???m?z beyaz kültür mantar?na çok benzer. Galerina türü de ülkemizde çok me?hur olan kanl?ca mantar?na çok benzer. Bunlar?n özellikle tehlike yaratt???n? söyleyebilirim. Bu mantarlar aç?k havada sporlarla yay?lan bitkiler asl?nda. Uzun y?llar ayn? yerden mantar toplad???n? iddia eden, ayn? tip mantar toplad???n? iddia eden hastalar?m?z da oldu. Kuvvetle muhtemel bu bölgeye bu sayd???m?z mantarlar?n sporlar? bir ?ekilde ula??yor. Bu sporlar o kadar kolay ula??r ki, böceklerde hatta ku?lar?n paçalar?na bile bula?arak deniz a??r? yerlere ta??nabilen yap?lar. Sporlar bu bölgede ayn? benzeri di?er mantarlar?n yan?nda üreyerek halk?n bir nevi de kand?r?lmas?na yol aç?yorlar. Çünkü; 'biz y?llard?r burada topluyoruz, hep yiyoruz hiçbir sorun olmad?' diyorlar. Bunun yan?nda üreyen çok da benzeyen bir zehirli mantar türü bütün planlar? alt üst edebiliyor. Aç?k havada yeti?mi? mantar? hiçbir ?ekilde tüketmemek laz?m. Çünkü bunun garantisi yok. Hatta o kadar tehlikelidir ki eski insanlar?m?z bu mantarlara, 'köy geçiren, ölüm mele?i, yok edici melek' gibi isimler bile koymu?lar. Çok da masum ve güzel görünü?lü mantarlard?r. Hatta ilk yediklerinde insanlara da lezzetli geliyorlar. Ama yedikten yakla??k 5 ila 24 saat içinde ciddi bulant?, kusma, kar?n a?r?s?, semptomlar? ba?lar. Bununla acil servislerimize ba?vuruyor hastalar. Zaten tipik hikaye verdikleri zaman mantar zehirlenmesinden ?üphelendi?imizde, biz hastalar?n kan tetkikleri bozulmadan sadece klinik uygulamalarla bile hemen agresif bir ?ekilde tedavilerine ba?l?yoruz. Acil bir ?ekilde bu hastalar? diyalize al?yoruz. Diyalizden sonra biyokimyasal verilerini, hastal???n klinik durumlar?n? takip ediyoruz" dedi.

?lginizi Çekebilir'C?DD? KARAC??ER YETMEZL???NE G?RD?LER'

Geçti?imiz hafta ayn? aileden 3 ki?inin zehirlendi?ini aktaran Dr. Güngör Sitar, "Bu konuda özellikle bilgi vermek isterim. Çünkü hasta olan ailemizin babas? toplam?? mantarlar?. Kendisinin anlatt??? bize, normalde hep toplad??? yermi?. Beyaz mantarlard?. Birkaç tanesi hafif sar?ms?yd? ?eklinde bir anamnez verdi bize. Biz de bunu bilimsel bilgilerimizle e?le?tirdi?imizde amanita oldu?unu dü?ündük. Çünkü amanita kültür mantar?na çok benzer. Eri?kin formlar? biraz daha sar?ya çalar. ?apkas?n?n alt?nda da ufak bir ete?imsi yap?s? vard?r. Normal di?er mantarlar?n da yan?nda üreyince ayn? mantardan oldu?unu varsayarak tüketmi?ler. Bu mantar çok tehlikelidir. Zaten hastalar?m?z?n seyri de çok a??r oldu. Bu hastalar? acil servise geldi?inde hemen müdahil olup diyalize ald?k. Diyalize almam?za ra?men ikinci gün genel durumlar? kötüle?meye devam etti. Karaci?er yetmezli?i, böbrek yetmezli?i, nakile kadar ula?abiliyor. Bu hastalar?m?zda da öyle oldu. Ciddi karaci?er yetmezli?ine girdiler. Hastalardan biri genç 22 ya??ndayd?. Onu herhangi bir durumda ciddi karaci?er yetmezli?i oldu?unda nakil olabilece?i Ba?ak?ehir Çam ve Sakura ?ehir Hastanesi'ne yönlendirdik. Di?er hastam?z? da aileyi, babas?n? da Ümraniye E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi'ne yönlendirdik. Kad?n hastay? da biz takip ettik. Çünkü; yo?un imkanlar seferber etmek gereken hastalard?. Di?er hastanelerden bu amanita türüne özgün ama toksin ismindeki toksine antidot olarak üretilen bir ilaç var. Legalon isminde onu temin ettik. Aç?kças? tüm tu?lara bast?k bu hastalar? kurtarabilmek için. Hastalar?m?z? sonra tabii tekrarlayan diyalizlere de ald?k. Hastalar?m?z tedavilere yan?t verdiler. Geçti?imiz bir ay içinde 50 ila 60 hasta diyebilirim. Bunlar?n hemen hepsini diyalize ald?k. Baz?lar?n? tek diyaliz, baz?lar?n? iki diyalizle kurtard?k. Baz?lar? i?te geçti?imiz hafta ya?ad???m?z hastalar gibi biraz a??r seyretti. Birço?u asl?nda tedaviye yan?t verdi. Ama ?u bir gerçek ki bu hastalar tedaviye ula?amasayd? hayati risk mutlaka ya?ayacaklard?" diye konu?tu.



'SEPETTE AÇIKTAN SATILAN MANTARLARIN TÜKET?LMEMES? LAZIM'

Güngör Sitar, "Özellikle aç?k hava pazarlar?nda ald???m?z mantarlarda da e?er tezgah?n üzerine y???l? vaziyette ise üzerinde bir paketlenme, etiket, ürünle ilgili bir bilgi yoksa ya da direkt sepette aç?ktan sat?lm?? ki?ilerin bizzat toplad??? mantarlarda bunlar?n kesinlikle tüketilmemesi laz?m. Kendimiz bizzat da kesinlikle tüketmemeliyiz. Bu mantarlar çok kar??abiliyor di?erleriyle. ?yi bir mikolog (mantar uzman?) sadece görünü?üyle de?il, dokusuyla, kokusuyla, hatta k?r?lganl???yla ancak bunlar? ay?rt edebilir. E?er bizden biri ya da toplayanlardan biri böyle biri de?ilse bu i?e hiç girmemekte fayda. Anadolu yakas?nda Ta?delen, Aydos Orman?, Beykoz ve ?ile'de ormanlarda özellikle insanlar?n çok çok toplayarak geldi?ini görüyorum. Bu bölgede ?imdi mevsimde özellikle ?u an biraz daha ?l?man seyretti?i için mantar popülasyonunda art?? var. Dolay?s?yla zehirlenme vakalar?nda da art?? görüldü. Zaten geçti?imiz haftalarda ciddi s?k?nt?lar ya?ayan çe?itli haberler de duyduk. O yüzden bu konuda koruyucu olmak ad?na kültür mantar? d???nda, kesinlikle aç?k havadan toplanm??, toplanma ?üphesi olan bir mantar? tüketmememiz gerekiyor" dedi.


Kaynak ; Milliyet