[aSpeNDos]

Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr - OGM'ye ait 2 adet AT802 yangın söndürme uçağının, Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de planlanmış bakım faaliyeti için 12 Kasım Çarşamba günü saat 10.24'te Çanakkale'den hareket etti. Geceyi hava şartları dolayısıyla Hırvatistan Rijeka Havalimanı'nda geçiren uçaklar, akşama doğruZagreb’e gitmek üzere havalandılar. Ancak yoğun sis nedeniyle hava şartları ağırlaşınca tekrar Rijeka Havalimanı'na geri dönme kararı alındı. Dönüş esnasında 2 uçaktan biriyle telsiz iletişimi kesildi ve kısa süre sonra da kaza yaptığı doğrulandı. Dağlık ve ormanlık bir alana düşen uçağın pilotu Hasan Bahar’dı. Havacılık dünyası şehit pilotun ismini kısa süre önce yine aynı tip bir uçakla duymuştu. Bahar, ülkemizi ve ciğerimizi yakan yangınlarda yoğun çalışan isimlerden biriydi. 2 buçuk ay önce Denizli'nin Buldan ilçesinde çıkan ve rüzgarın da etkisiyle Aydın'ın Buharkent ilçesine sıçrayan orman yangınına müdahale ederken yaşanan kazada pilot Hasan Bahar yaralanmış ve tedavi altına alınmıştı. İyileşir iyileşmez görevi başına dönen Hasan Bahar, Hırvatistan'da düşen yangın söndürme uçağında şehit oldu.Yaşanan kazaya ilişkin detayları ve ihtimalleri Havacılık Editörü Murat Herdem, Milliyet.com.tr’ye anlattı.



6 AYDA İÇİNDE 4 KAZA YAŞANDI

Pilot Hasan Bahar'ın şehit olduğu kazaya yönelik açıklamada, uçağın ABD’nin Airtractor firması tarafından 2023'te üretildiği, tek pilotlu amfibi özellikte yangın söndürme uçağı olduğu kaydedildi. Uçak, deniz, baraj, göl ve gölet gibi su kaynaklarından 3 ton suyu alıp atma kapasitesine sahip. Yine böyle bir durumda başka bir AT802, bu yıl 19 Haziran’da Adana'da gölden su alırken kırıma uğrayarak battı. İçerisindeki 2 pilot ise deniz polisi tarafından kurtarıldı. Bu, 6 ay içinde yaşanan ilk AT802 kazasıydı. Daha sonra 25 Ağustos 2025’te Karacaören Barajı (Burdur) yakınlarında eğitim uçuşu sırasında devrilen AT802’deki 2 kişi kurtarıldı. Son olarak 2 buçuk ay önce, 29 Ağustos’ta Muğla Yatağan’da pilot koltuğunda dün AT802 kazasında Hırvatistan’da şehit olan Hasan Bahar’ın oturduğu AT802, zorunlu iniş yapmış ve uçakta hasar meydana gelmişti.

Alıntı Metni


EĞİTİM Mİ, BAKIM MI?: KAZALARIN TEMELİNDE YATAN SEBEPLER

1 hafta içinde 2 uçak kazasıyla yüzleşen Türk havacılığı, kazaların nedenlerini ve alınması gereken önlemleri araştırmak üzere yoğun çalışmasına başladı. Öyle ki uçakla ilgili bir problem olması ihtimali düşünülerek, C-130’ların kullanımı durduruldu. Sorunun kaynağı için 3 ihtimal vardı. Uçaktaki teknik arıza, yanlış bakım prosedürlerinin uygulanması ya da yetersiz pilot eğitimi bu ihtimaller arasındaydı. Hırvatistan’da düşen yangın söndürme uçağının ardından eğitim ve uçak bakımı üzerine konuşan Murat Herdem, 16 AT802’den 4’ünün kısa süre içinde kaybedildiğine dikkat çekti. 6 ayda 4 uçak kazası yaşanmış ve bu kazaların biri eğitim uçuşu sırasında olmuştu. Peki ama temelde yatan sebep ne olabilirdi? Herdem şöyle açıkladı:

“Uçaklar bir operasyonunda efektif kullanılabilecek uçaklar. Yani en önemli artıları az su kapasitesine sahip olmasına rağmen saatte işte 10-12 defa sorti yapabilme özelliği ve hızlı ve kümülatif şekilde daha fazla suyu bölgeye taşıma kabiliyetine sahip olmasıdır. Denizden, gölden ya da su kaynaklarından su olabilme özelliği yani amfibik olması önemli bir özellik. Ancak biz bu sene, bu uçaklardan verim alamadık gibi görünüyor. Çünkü bir sezonda kaybettiğimiz 4’üncü uçağımız. 16-17 uçakta 4 uçağın kazaya uğraması istatistik olarak da havacılıkta çok örtüşmüyor. Yani havacılığın risk ortalamasının üzerinde bir veri. Bakımıyla ilgili herhangi bir sıkıntı olduğunu zannetmiyorum ama belki eğitimler noktasında sorun olabilir. Zaten bir kaza da eğitim sırasında yaşandı. Eğitimler noktasında belki bir eksiklik olabilir. Onun dışında bakımla ilgili herhangi bir sıkıntı olduğunu düşünmüyorum. Yani bu uçak da zaten bakımdan çıkmış bir uçak. Dolayısıyla günün sonunda yine eğitim noktasında eksikler olabilir. Çünkü dünyada bu oran yok şu anda. Dünyada bu uçaklar kullanılıyor ve bu kadar kaza yaşanan, bir sezonda 4 uçak kaybı istatistiklerin üzerinde. Eğitime odaklanılacağını düşünüyorum. Biz de bu uçakları yeni aldık. Önce kiraladık, sonra da envantere aldık.”




‘ASKERİ UÇAKLAR İÇİN YAŞ ÖNEMLİ DEĞİL’

C-130 kazasından sonra uçakların yaşı ve uçabilecek kadar sağlıklı olup olmadığı gündeme geldi. Pek çok uzman askeri uçaklarda yaşla ilgili düşüncenin ticari uçaklardakinden farklı olduğunu vurguluyordu. Murat Herdem, bu farkın kritik bir kalemden kaynaklandığını ve farklı amaçtaki uçaklarda aranan özelliklerin neler olduğunu açıkladı. 70 yaşındaki uçakların dahi dünyadaki pek çok orduda kullanıldığından bahseden Herdem, kazaların uçakların envanterden çıkarılması için bir sebep olmaması gerektiğine değindi.

Alıntı Metni


GÖREREK UÇMAK ZORUNDA! ‘HAVA KOŞULLARI KAZA NEDENİ OLABİLİR’

Pek çok uçakta gelişmiş sistemlerle güvenli bir uçuş için aletler olmasına karşın, bu gibi uçaklarda aletli uçuş sistemleri bulunmuyor. Pilotlar sisli veya bulutlu havada bile uçabilecek sistemlere sahip uçaklarda hava koşullarından kolay kolay etkilenmezken, burada durum farklıydı. Çünkü tüm kontrol pilottaydı ve analog sistemler kullanılıyordu. Kule ile pilot arasında irtifa ve seyir konusunda bilgi paylaşımı yapılması dışında bu tip küçük uçaklar Avrupa’da sıklıkla kullanıldığından çok sıkı takip de söz konusu değildi. Peki ama AT802’yi kazaya götüren faktörlerden biri de analog uçuştaki olumsuz hava koşulları olabilir mi? Murat Herdem bunu da açıklayarak sözlerini noktaladı.

“Burada 2 uçak arka arkaya kalkıyor Türkiye'ye gelmek üzere. Meteorolojik koşullar uçuş için uygun değil. Öyle anlaşılıyor. Dolayısıyla bu uçaklar aletli uçuş yapmıyor. Analog sistem var. Elinizde küçük bir tablet var. Oradan takip ediyorsunuz ve görerek, çevredeki şeyleri referans olarak uçuş gerçekleştiriyorsunuz. Burada da meteorolojik koşullar sıkıntılı. Belki görüş alanının düşük olduğu bir anda pilot kontrolü kaybetmiş olabilir. Pilotların eğitimi ve deneyimi çok önemli. Uçakta siz varsınız, yanınızda herhangi bir yardımcı yok. Bütün kontrol size kalmış vaziyette. Hangi uçak olursa olsun hava sahası içinde bulunduğu ülkenin kuleleriyle bir irtifa ya da seyir izni almak zorunda. Burada da irtifa pilota söylenmiştir diye düşünüyorum. Meteorolojik koşullar sanki bu kazanın nedeni gibi görünüyor.”


Kaynak ; Milliyet