[aSpeNDos]

Metin Aktaşoğlu / Milliyet.com.tr -İstanbul Pendik'te bir ev sahibi, 8 yıldır oturan kiracısının taşınmasıyla birlikte hayatının şokunu yaşadı. İddiaya göre kiracı, çıkarken daireyi adeta harabeye çevirdi. Haberlere yansıyan görüntülerde prizlerden musluklara, lamba düzeneklerinden dolap kulplarına kadar pek çok parça sökülmüş, ev kullanılamaz hale gelmişti. Bu manzarayla karşılaşan ev sahibi öfkesine hakim olamadı ve eski kiracısından şikayetçi oldu. Ancak zararının karşılanması halinde uzlaşmaya hazır olduğunu da ifade etti.Bu olay, akıllara önemli bir soruyu getirdi: Böyle bir durumda ev sahibi ve kiracı hangi haklara sahip?Evde oluşan zararlar nasıl tespit edilir, tazmin süreçleri nasıl işler, kiracının sorumluluğu nereye kadar uzanır? Tarafların yasal sınırları ve olası çözüm yolları, benzer durumları yaşayan birçok kişi için kritik önem taşıyor.



Avukat Oğuz Kara konuyla iki temel farkın altını çizerek açıklamalarına başladı. Bunlardan birinin'hor kullanım',diğerinin ise 'olağan yıpranma'olduğunu ifade eden Avukat Kara, "Türkiye'de kiracının tahliyedeki en temel borçlarından biri, kiralananı 'aldığı hâl ile' iade etmektir. Bu ilke hem Türk Borçlar Kanunu'nunda hem de Yargıtay içtihatlarında nettir.Kiracı sadece sözleşmeye uygun olağan kullanımdan doğan normal eskime ve yıpranmadan sorumlu tutulamaz" diye devam etti.

Bununla birlikte habere konu olan vakayı değerlendiren Kara, "Fakat olağan kullanım sınırını aşan her türlü zarar, örneğin musluk, priz, dolap kapağı gibi demirbaş niteliğindeki unsurların sökülmesi 'hor kullanım' olarak değerlendirilir ve tazmin yükümlülüğü doğurur" diyerek şunları söyledi:

Alıntı MetniKonuyla ilgili Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan da, "Ev teslim ederken genelde bir 'demirbaş listesi' hazırlanabiliyor ya da teslimat öncesi evin fotoğrafları çekiliyor. Ancak priz, lamba, musluk gibi şeyler aslında kira kontratlarının konusu dahi olmazlar. Bunlar zaten olmazsa olmaz şeyler"ifadelerini kullandı.

Hakan Akdoğan ev sahibi ve kiracılar arasında yaşanan sorunların önüne geçecek çözüm önerilerini,"Buradan çıkarılacak ders şu: Ne olursa olsun, fotoğraflarla belgeleyerek bir demirbaş listesi hazırlamak şart. Bunu iki taraf da imzalayarak bir akde dönüştürüp kira kontratına eklemeli"diyerek paylaştı.

'BİLDİRİMİN ZAMANLAMASI DA ÖNEMLİ'

"Kiraya veren için tahliyede asıl kritik nokta, teslim anında taşınmazın durumunu kontrol edip gördüğü ayıpları derhâl yazılı olarak kiracıya bildirmesidir.Çünkü geri verme borcu ile tazminat sorumluluğunun işleyebilmesi, bu tespit ve bildirimin zamanında yapılabilmesine bağlı" diyen Oğuz Kara, sadece kiracının değil ev sahibinin de tahliye anında üzerine düşen bir 'tespit ve bildirim'' yükümlülüğü olduğunu vurguladı. Oğuz Kara, "Bu yapılmadığında ispat güçlüğü doğabilir. Bizler genelde sıkıntı bir durum varsa mahkeme kanalı ile delil tespiti yaparız ki kiracı kaynaklı hasar ve zarar olduğunu ispat edebilelim"diye konuştu.



CEZA HUKUKU BOYUTU NE?

Zaman zaman karmaşık bir hal alan vakalarla ilgili Avukat Oğuz Kara,"Eğer sökülen parçalar kiralananın bütünleyici parçası niteliğindeyse ve kiracı bunları kastî şekilde söküp götürmüşse, olayın niteliğine göre Türk Ceza Kanunu bakımından mala zarar verme veya hırsızlık suçlaması yönünden de değerlendirme yapılabilir. Ancak ceza sorumluluğu kastın ve eşyanın hukuki niteliğinin somut olarak tespitiyle netleşir" bilgisini verdi.

'FAHRİ ARABULUCUYA DÖNDÜK'

Kiracılar ve ev sahipleri arasında yükselen tansiyonla ilgili emlakçıların alabileceği sorumlulukları, "Bizim işimiz aslında doğru profilleri doğru hazırlanmış bir protokolle bir araya getirmek" cümleleriyle özetleyenTÜGEM Başkanı Hakan Akdoğan,anormal durumlarda emlakçıların alabileceği hatta yer yer aldığı görevlerle ilgili şu ifadeleri kullandı:

Alıntı MetniÇok sayıda problemle ve ele alınan vaka kadar absürt olmasa da ilginç örneklerle karşılaştıklarını aktaran Akdoğan, "Bazen ev sahibi kiracıya, kiracı ev sahibine kızıyor. Araları geriliyor. Belki de birçok anlaşmazlığın, birçok problemin yargıya taşınmadan emlakçılar tarafından çözüldüğünü söyleyebilirim"dedi.



'MAĞDUR OLMAMAK İÇİN KAYIT ÖNEMLİ'

İstanbul Avrupa Yakası'nda bir emlak ofisinde çalışan gayrimenkul danışmanı Melek Göktürk ise bu kadar sıradışı olmayan durumlarda tazminatın depozito ile yapıldığını, "Zaten depozito bu sebeple alınıyor. Evde bir eksik ya da kiralanmadan önceki haline kıyasla bir sorun olduğunda ev sahibi depozito ile zararını kapatıyor"sözleriyle ifade etti.

Yaşadığı bir örneği de aktaran Göktürk, "Elimizde satılık bir ev var, kiracı tahliye ederken camları açık unuttuğunu söylüyor. Daire iki cepheli olduğu için cereyan nedeniyle kapı camları kırılmış, portmantonun kapısı sökülmüş.Bize pek inandırıcı gelmedi ancak ev sahibi bir dava sürecine girmedi, yapacak bir şey yok" dedi."Fotoğraf ve mümkünse video çekmek lazım" diyen Göktürk, "Normal şartlarda 'Evde musluk var' diye listeye yazmayı aklına dahi getirmez insan ancak böylesi örneklerde mağdur olmamak için kayıt önemli" diyerek sözlerini noktaladı.


Kaynak ; Milliyet