FATİH TANFER - ASLI ÖKTENER / Başkan Ayla Alkan sürdürülebilir kalkınma için kamu, özel sektör üniversiteler ve STK’ların aynı hedefe odaklanması gerektiğini belirtti, 2026’da uluslararası projelere de ağırlık vereceklerini söyledi.

Biraz kendinizden bahseder misiniz?

Aslen Kırşehirliyim. Babaannem ve dedem de yaşıyorken çocukluğumuz hep köyde geçti. Babam çiftçiydi fakat sonrasında inşaat ustalığı ve müteahhitlik de yaptı. Daha sonra eğitimimkanları daha çok olduğu için ailece Ankara’ya taşındık. Biz 4 kardeşiz. Ankara’da ilkokul ikiye kadar okuduktan sonra babamın işi nedeniyle Manisa’nın Soma ilçesine yerleştik. Ortaokulu orada bitirdim. Annemin yönlendirmesiyle de İzmir’e geldik. Babam işi dolayısıyla şehir şehir dolaşır, ancak 2-3 ayda bir eve gelirdi. Bir işçi maaşıyla 4 çocuğun farklı şehirlerde eğitim görmesini sağladı.

Başımızda ise hep annem vardı. İkisinin de hakkını ödeyemem. İzmir’de Namık Kemal Lisesi’ni bitirdim ve İstanbul Üniversitesi Eczacılık fakültesini kazandım. Eşim Diş Hekimi Şenol Alkan’la 1992’de evlendik. 1995 yılında oğlum Ahmet Kaan, 2004 yılında ise canım kızım Derin dünyaya geldi. 2023 yılında ablamı ve ardından da babamı kaybetmem dolayısıyla aileme daha çok vakit ayırma kararı aldım. Bu nedenle de 35 yıl severek çalıştıktan sonra geçtiğimiz yıl eczanemi devrettim.

Peki, USKD ile yolunuz nasıl kesişti?

Bir arkadaşım vesilesiyle 2013 yılında STK’lar ile tanıştım ve zaman içinde çeşitli görevlerde bulundum. Ardından edindiğim deneyim ve tecrübe ile 40 arkadaşımızla birlikte Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınmada Kadın Derneği’ni (USKD) kurduk. Şu anda 45 üyemiz var. Yavaş yavaş büyüme niyetindeyiz. Sürdürülebilir bir dünya için, ilk etapta,17. amaçları doğrultusunda çalışıyoruz.

'Akılcı çözümler ürettik’

USKD olarak birinci yılınızı geride bıraktınız. Her şey planladığınız gibi oldu mu?

Daha da fazlasını yaptık diyebiliriz. USKD olarak akılcı ve kalıcı çözümler üreterek başarılı 1 yılı geride bıraktık. Yerel, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarını kapsayan önemli bir iş birliği köprüsü oluşturduk. Azerbaycan Kadın Girişimcilik Geliştirme Derneği (AQSIA) ve Azerbaycan Kooperatif İş İnsanları Birliği (AKİAB) üyeleri ticari iş birlikleri konusunda yeni ve önemli bağlantılara imza attık.

Türkiye Cumhuriyeti Bakü Büyükelçisi Prof. Dr. Cahit Bağcı’yı da makamında ziyaret ederek Azerbaycan’daki iş fırsatları ve destekleri, ithalat-ihracat konularında fikir lışverişinde bulunduk. T.C. I?c?is?leri Bakanlıg?ı Sivil Toplumla I?lis?kiler Genel Mu?du?rlu?g?u?’nu?n destekleriyle yürüttüğümüz “Sürdürülebilir Kalkınma İçin Kültürel Mirasına Sahip Çıkan Genç Kadınlar” projesi bizim için önemli bir basamak oldu. Bu projeyle eğitimde ve istihdamda yer almayan (NEET) genç kadınların hem kültürel mirasa sahip çıkmasını hem de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sunmasını amaçladık.

Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne (UN Global Compact) imza atarak küresel bir güç birliği platformunun içinde yer aldık. USKD bünyesinde kurduğumuz Sosyal Etki ve İnovasyon Merkezi (SEİM) yeni stratejiler oluşturmak ve üyelere rehberlik etmek için önemli bir kaynak sağlıyor. Ayrıca Adana’da Çukurova SİFED Başkanı Berman Mantı, Adana İŞKAD Başkanı Süheyla Gergin ve İŞKAD üyeleriyle görüştük. Bölgenin iş potansiyelini ve kadınların üretim ve ekonomideki yerini konuştuk.

Peki, sürdürülebilirlik ve kalkınmada “ortak akıl” sizin için ne ifade ediyor?

Öncelikle bizim için sürdürülebilir dönüşüm alkışla değil, gerçeklikle başlıyor. USKD olarak, toplumsal etkiyi bir proje çıktısından öte, yaşayan bir dönüşüm süreci olarak ele alıyoruz. Ortak akıl, bizim için çok sesliliğin ötesinde, aynı geleceğe birlike yürüyebilme cesaretidir. Bugün sürdürülebilir kalkınma tek kurumun yüklenebileceği bir konu değil. Kamu, özel sektör, üniversiteler ve STK’lar aynı hedefe hizalanmadığı sürece etkili sonuçlar almak mümkün değil. Ortak akıl; işte tam da bu hizalanmayı sağlayan, riski paylaşan ve etkiyi büyüten bir yönetim yaklaşımıdır.

‘Sürdürülebilirlik artık bir zorunluluk’

Günümüz şartlarında sürdürülebilir kalkınma nasıl ele alınmalı?

Bugünün dünyası hızlı değişiyor ve artık günü kurtaran çözümlerle ilerleyemeyiz. Gerçek dönüşüm; veriye dayalı karar alma, kapsayıcı yönetişim, şeffaflık, ölçülebilir hedeflerüzerine kurulmalı. Sürdürülebilirlik artık bir niyet değil; bir zorunluluk. Bu yüzdenuzun vadeli bakış açısı, yeşil dönüşüm ve toplumsal eşitlik konularını aynı çerçevede değerlendirmek zorundayız.

? Bu dönüşümde nereden başlanmalı?

Önce fotoğrafı netleştirmeliyiz. Hangi alan kırılgan, hangi alanda güçlü olduğumuzu bilmezsek strateji oluşturamayız. Biz USKD olarak bu yüzden paydaşları aynı masada buluşturan bir etki koalisyonu yaklaşımını benimsiyoruz. Düzenli toplantılarla veri paylaşımı yapılması, İzmir ve Türkiye için SKA uyum haritalarının çıkarılması ve çok bileşenli eylem planları oluşturulması başlangıç için en etkili adımlar.

? Kamu ve özel sektör bu sistemin neresinde?

Kamu, düzenleyici gücüyle yol gösteren ve sürekliliği sağlayan omurgadır. Özel sektör ise finansman, inovasyon ve operasyonel hız sayesinde dönüşümün itici gücüdür. Bu iki tarafın etkisi ancak STK’ların sahadaki deneyimiyle birleştiğinde gerçek anlamda sonuç üretir. Yani sürdürülebilir kalkınmanın ilerlemesi için üçlü bir mekanizma şart: kamu–özel–STK ortak yönetişimi.

? STK’ların rolü ve yaptırım gücü sizce nedir?

STK’lar bugün yalnızca sahada çalışan yapılar değil; toplumsal değişimin katalizörleri. Yaptırım güçleri; toplumsal farkındalık yaratmaları, politika yapıcılara veri ve analiz sunmaları ve kamu ile özel sektör arasında güvenilir bir köprü kurabilmelerinden geliyor. USKD olarak biz bu rolü güçlendiriyor ve etkimizin ölçülebilir olmasını öncelik haline getiriyoruz.

? USKD’nin “Sürdür–Dönüştür–Güçlen” yaklaşımı bu sürece nasıl katkı sunuyor?

Bu motto aslında bizim yol haritamız. Sürdür diyoruz çünkü mevcut iyi uygulamaların korunması ve yaygınlaşması şart. Dönüştür diyoruz çünkü daha adil, daha yeşil ve daha eşitlikçi bir modele cesur bir geçiş gerekiyor. Güçlen diyoruz çünkü kadınların,
gençlerin, akademinin ve iş dünyasının birlikte güçlenmediği bir yapı kalıcı etki üretemez. Bu yaklaşım İzmir için de Türkiye için de, uluslararası iş birlikleri için de yol gösterici bir çerçeve sunuyor.

İzmir özelin nasıl bir yol haritası öngörüyorsunuz?

İzmir’in girişimcilik kültürü, kadın liderliği potansiyeli ve çevresel duyarlılığı çok güçlü. Doğru iş birlikleriyle bu şehri bölgesel bir sürdürülebilirlik merkezi hâline getirebiliriz. Ama bunun için birlikte hareket etmeliyiz.

Yerel yönetimlerin politika üretme kapasitesi, özel sektörün inovasyon gücü ve STK’ların sahadaki etkisi aynı masada birleşmeli. Gerçekçi, uygulanabilir ve ölçülebilir hedeflerle İzmir’i örnek bir model haline getirmek mümkün.

? Peki, ortak akıl ile nasıl bir gelecek hedefliyorsunuz?

Bizim hedefimiz çok net; daha dayanıklı, daha eşitlikçi ve daha sürdürülebilir bir gelecek. Ortak akıl bizim için bir slogan değil; birlikte hareket etme kültürü. İzmir için, Türkiye için, dünya için… Aynı yöne bakarak, cesaretle, kararlılıkla ve iş birliğiyle bu geleceği inşa edebiliriz.

? Son sorumuz; 2026 hedefleriniz neler olacak?

Kuşadası’nda geçtiğimiz günlerde gerçekleşen “Sürdür, Dönüştür, Güçlen” adlı 2’nci gelişim çalıştayımız sadece kadın odağında değil; iklim, çevre ve sosyal sürdürülebilirlik alanlarında da ulusal ölçekte dönüşüm yaratacak 2029 vizyonunu ortaya koydu.

Sürdür: vazgeçmeden, ama körü körüne değil. Sürekli yenileyerek, Dönüştür: düzen bize uymuyorsa, o düzeni biz kurarız ve Güçlen: birlikte güçleniriz; tek başına kahramanlık devri bitti. Artık kolektif kahramanlık zamanı. Bugünden sonra daha fazla konuşan değil, daha fazla harekete geçen bir yapı olalım. İç iletişimimizi yalnızca mail kutularında değil, kalplerimizde de güncelleyelim.

USKD, 2029’a kadar iklim, çevre, sosyal kalkınma ve kadın liderliğini entegre eden ulusal ölçekte en etkili sivil güç olma sözüyle kamuoyunun karşısındadır. Yeni yılda yurtiçinde olduğu kadar Türki Cumhuriyetleri ve komşumuz Yunanistan gibi yurtdışındaki kadın odaklı STK’lar ile de ortak projelere imza atmaya hazırlanıyoruz.



Kaynak ; Milliyet