SIPRI, 2024 y?l?nda en çok silah ve askeri hizmet sat??? yapan ilk 100 savunma sanayisi ?irketini aç?klad?. Buna göre, savunma sektöründeki en büyük 100 ?irketin 2024'te silah ve askeri hizmet sat??lar? bir önceki y?la göre yüzde 5,9?luk art??la 579 milyar dolara yükseldi. Böylece bu ?irketlerin 2024 y?l?nda silah ve askeri hizmet sat??lar? rekor seviyeye ula?t?.

Silah gelirlerindeki art??lar Asya ve Okyanusya bölgesi hariç di?er bölgelerde görülürken, bu art??lar, Ukrayna'daki sava?, ?srail'in Gazze'ye yönelik sald?r?lar?, küresel ve bölgesel jeopolitik gerilimler ve giderek yükselen askeri harcamalardan kaynakland?. Söz konusu art???n büyük k?sm? Avrupa ve ABD merkezli ?irketlerden geldi.

Birçok silah üreticisinin geçen y?l üretim hatlar?n? geni?letti?i, tesislerini büyüttü?ü, yan kurulu?lar kurdu?u veya ba?ka ?irketleri sat?n ald??? raporda yer ald?.

Listenin zirvesinde ABD ?irketleri bulunuyor

2018'den bu yana listenin ba??ndaki 3 firman?n tamam?n?n ABD merkezli olmas? dikkati çekti. Bu firmalar, Lockheed Martin, RTX (eski ad? Raytheon Techologies), Northrop Grumman olarak s?raland?.

Küresel savunma sektöründeki en büyük 100 ?irket içindeki ABD'li toplam 39 ?irket, 2024'te 334 milyar dolarl?k silah sat??? yaparak, bir önceki y?la göre yüzde 3,8 art??la tüm sat??lar?n yakla??k yüzde 50'sini kar??lad?.

Elon Musk'?n sahibi oldu?u ABD?li ?irket SpaceX (77'nci s?rada) ilk kez ilk 100'de yer ald?. ?irketin savunma gelirleri bir y?l içinde iki kat?ndan fazla artarak 1,8 milyar dolara ula?t?.

Öte yandan, F-35 sava? uça??, Columbia s?n?f? denizalt?lar ve Sentinel k?talararas? balistik füze gibi önemli ABD savunma sistemlerinin geli?tirilmesi, üretiminde gecikmeler ve bütçe a??mlar? oldu.

Listedeki Çinli büyük silah ?irketinin toplam sat??lar?n?n bir önceki y?la göre yüzde 10 dü?erken, Japon silah ?irketlerinin yüzde 40, Alman silah ?irketlerinin yüzde 36 sat??lar?n?n artmas? dikkati çekti.

?lk 100 ?irket içinde merkezi Avrupa'da olan 26 ?irket bulunurken, bunlar?n toplam silah sat??lar? yüzde 13 artarak 151 milyar dolara ula?t?.

Avrupal? ?irketlerin sipari? al?mlar? artarken, baz? ?irketler Ukrayna'daki sava?la ve "Rusya'dan alg?lanan tehdit" ile ba?lant?l? olarak talepte art?? gördü.

Rusya-Ukrayna Sava??'ndan sonra ordusuna yeni silah almaya ba?layan Almanya'da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl'in silah sat??lar? geçen y?l bir önceki y?la göre yüzde 36 artarak 14,9 milyar dolara ç?kt?.

Rapora göre, bu art???n temel nedeni olarak Rusya'n?n tehdit durumu nedeniyle kara tabanl? hava savunma sistemleri, mühimmat ve z?rhl? araçlara olan talebin artmas? olarak gösterildi.

Almanya'n?n en büyük savunma sanayi ?irketi Rheinmetall??n sat??lar? yüzde 46,6 art??la 8,24 milyar dolara ula?t?. ?irket listede 20. s?rada yer ald?.

Rusya-Ukrayna Sava??'n?n her iki ülkedeki silah ?irketlerinin rakamlar?n? da etkiledi. Ukrayna ?irketi JSC Ukrainian Defense Industry, silah sat??lar?n? yüzde 40,7 art?rarak 3,01 milyar dolara ç?kard?.

Rus ?irketleri Rostec ve United Shipbuilding'in toplam gelirleri geçen y?l yüzde 23 artarak 31,2 milyar dolar oldu. Rus ordusunun kendi talebi, silah ihracat?ndaki dü?ü?ten kaynaklanan kay?plar? fazlas?yla telafi etti.

Türk ?irketleri sat??lar?n? art?rd?

SIPRI'n?n geçen y?l en çok silah ve askeri hizmet sat??? yapan ilk 100 savunma sanayisi ?irketi listesinde 5 Türk firmas? yer ald?. Türk ?irketlerinin toplam gelirleri geçen y?l 2024'e göre yüzde 11 artarak 10,1 milyar dolara ula?t?.

Rapora göre, Makine ve Kimya Endüstrisi A? (MKE) ilk kez en büyük 100 listesine girdi. Listede, ASELSAN 3,47 milyar dolar gelirle 47'nci, Türk Havac?l?k ve Uzay Sanayii 2,16 milyar dolarla 65'inci, Baykar 1,9 milyar dolarla 73'üncü, Roketsan 1,39 milyar dolarla 87'nci ve Makine ve Kimya Endüstrisi A? 1,21 milyar dolarla 93'üncü s?rada yer ald?.

SIPRI, kuruldu?u 1966'dan bugüne çat??ma, silahlanma, silah kontrolü ve silahs?zlanma gibi alanlarda ara?t?rma, rapor ve analizler haz?rl?yor. SIPRI'nin küresel silah sat??lar?na ili?kin veritaban? 1989?da olu?turuldu. SIPRI'n?n raporu, yurt içi ve yurt d???ndaki askeri mü?terilere yap?lan tüm a??r silah ve askeri hizmet sat??lar?n? kaps?yor.



Kaynak ; Milliyet