[aSpeNDos]

Milliyet.com.tr/ÖZEL Konut fiyatlar?nda ya?anan art??lar ve krediye eri?imde ya?anan zorluklar vatanda?lar? alternatif mülkiyet modellerine yönlendiriyor. Dünyada da örnekleri görülen 'payla??ml? mülkiyet' modeli ülkemizde de cazip hale gelmeye ba?lad?.

BANKALARDAN ÖZEL KRED?

Payla??ml? mülkiyet modelinde pe?inat ve taksitle ödeme imkan? olmayan 2-3 ki?i ortak bir ?ekilde konut al?m? yap?yor. Ki?iler yat?r?m amaçl? al?nan konutlar? uygun zamanda satarak kar elde etmeyi amaçl?yor.

Ki?iler bu modelde ayn? zamanda aile bireyleri için de ortak al?m yapabiliyor. Birkaç ki?inin ortak oldu?u konut modeline bankalar da özel kredi veriyor.

'SÜREÇ ?K? FARKLI ?EK?LDE ?LERL?YOR'

Peki 'payla??ml? konut' modelinde sistem nas?l i?liyor? Bankalarda 'ortak kredi' ?artlar? neler? 'Payla??ml? konut' avantajl? m?? Fiyatlar daha da artacak m?? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr'ye de?erlendiren Gayrimenkul Uzman? Mustafa Hakan Özelmac?kl? ?u ifadeleri kulland?: "Ülkemizin konut edinme yöntemleri aras?nda imece modeli dedi?imiz modeller geçmi? zamandan günümüze farkl? uygulama örnekleriyle yap?l?yor. ?nsanlar konut kredisi olmad??? zamanda ortak mülkiyet al?m? yap?yordu. Günümüzde bu süreç iki farkl? ?ekilde ilerliyor.

12 y?ll?k Arslan Apartman?'n? y?kan ?ifreler! Neden her y?l milim milim çatlad???lk modelde akraba, e?, dost gruplar?n?n bir gayrimenkulü ortak olarak almas? ve daha sonra bunu gerek satma gerekse kiraya verme çerçevesinde ilerliyor. ?kinci model ise bunun sistemler üzerinden yap?labiliyor olmas?d?r. Bu noktada siz belki de hiç tan??mad???n?z insanlarla belli sistemler üzerinden gayrimenkulün payda?? olabiliyorsunuz. Payl? sat?? yöntemleri üzerinden bu model geli?tiriliyor.

??TE 'PAYLA?IMLI MÜLK?YET' MODEL?N?N AVANTAJI VE DEZAVANTAJI

Mülkiyet esas?na bakt???m?zda insanlar?n bu noktada baz? avantajlar? ve dezavantajlar? var. Bir konut üzerinden örnek verdi?imizde konutun sahibi oldu?unuzda di?er hissedarlar?n herhangi bir nedenle gerek kredi çektiklerinde krediyi ödeyememesi gerekse de herhangi bir problemden dolay? gayrimenkulün sat???n?n istenmesi gibi durumlarda bu tür gayrimenkullerde problemlerle kar??la??l?yor. Anla?mazl?k ç?karsa hissenin sat??? veya devredilmesi gerekiyor.

Avantajlar?na bakt???m?zda asl?nda sizin mülkiyete eri?emedi?iniz durumda, paran?zla daire alamayaca??n?z durumda ki?ilerle birlikte ödeme yaparak bir gayrimenkulün hissedar? oluyorsunuz. Bir kira getirisi veya de?er art?? kazanc? varsa bundan istifade etmi? oluyorsunuz. Türkiye'de son zamanlarda ç?kar?la gayrimenkul sertifikas? da asl?nda bunun bir yans?mas?yd?. Siz orada bir gayrimenkul projesine ortak giriyorsunuz.

Kocaeli'de 7 katl? bina çöktü! Enkazdan ac? haberler'YEN? B?R YATIRIM MODEL? D?YEB?L?R?Z'

Ev al?mlar?nda genelde proje a?amas?ndan de?il de bitmi? evler biraz daha fazla tercih ediliyor. Yeni bir yat?r?m modeli diyebiliriz. Türkiye'de daha önce kooperatif ve benzeri sistemlerle insanlar ev sahibi olma modellerine yo?unla?m??lard?. ?imdi ise ortak al?m k?sm?nda biraz daha yeniyiz. Sistemin hemen kabullenilmesi ve h?zl? büyümesi beklenmiyor. Bunun yurt d???nda örneklerini çok görüyoruz. Örne?in ABD'de 7 odal? bir villay? onararak ortak mutfak, k?smen ortak banyo gibi alanlarla odalara bölüp oda ba??na kiraya verebiliyorlar.

BANKALARDA 'ORTAK KONUT' KRED?S? NASIL ??L?YOR?

Banka taraf?ndaki kredilere bakt???m?zda çe?itli dönemlerde ortak konut kredisi ad? alt?nda krediler bankalar taraf?ndan verilmeye ba?land?. Kullan?m aç?s?ndan çok yo?un ba?vurular?n oldu?unu görmedik. Ortak konut kredisiyle adland?r?lan bu kredilerde amaç yüksek tutarda taksitlerin daha kolay ödenmesidir.

Günümüzde bu bir ihtiyaç. 3 milyon TL kredi çekti?inizde ayda %2.69 faiz oran? oldu?unu varsaysak 120 ay vadede 84 bin 182 TL taksit ödemeniz gerekiyor. Bu taksiti ödeyecek gelir beyan?nda bulunamad???n?z taktirde siz kredi alam?yorsunuz. Düzenli geliri bulunan en az 2 en fazla 5 ki?iyi bir araya getirerek konut al?mlar?n? kredilendirmeniz aç?s?ndan sistem size fayda sa?l?yor.

Kredi ortaklar?n birine, birkaç? ya da tümüne kulland?r?labiliyor. Burada önemli olan her bir ki?inin böyle bir kredi borcunu kabul etmesidir. Konut kredisi sisteminde oldu?u gibi konutlar?n de?eri SPK lisanl? gayrimenkul de?erleme firmalar?nca de?erlendiriliyor. Bu krediler, BDDK'n?n kredi k?s?tlamalar?na da tabi.

Bunun üzerine banka ipotek tesis ediyor. Borçlular? birden fazla yap?yor. Kredi kulland?r?rken ki?ilerin gelirini esas al?yor. Konut sigortas?, deprem sigortas? ve baz? mü?teriler için hayat sigortas? gibi ürünlerle ortakla?a konut al?m?n? yönetebiliyorlar.

'ORTAK KONUT ALIMI ?Ç?N AVANTAJLI DÖNEMDEY?Z'

Özel bankalar taraf?nda bu kredi modelinin çok pazarland???n? görmedik. Bu dönem için özellikle konut fiyatlar?n yeni yeni yükselmeye ba?lad???, fiyatlar?n yükselme potansiyeli ta??d??? dönemler aç?s?ndan ortak konut al?m?n?n avantajl? oldu?unu de?erlendirebiliriz.

?u anda konut al?m? aç?s?ndan cazip bir dönem oldu?unu de?erlendiriyorum. Kira getirisi aç?s?ndan gayrimenkul hala cazip. Son dönemde baz? vergisel düzenlemelerle kira geliri elde edeceklerin vergi yükü artacak olsa da amortisman süreleri aç?s?ndan süreç hiç olmad??? kadar avantajl?.

'F?YATLARDA REEL BAZLI DÜ?Ü?LER?N SONUNA GELD?K'

Eylül ay?ndaki konut fiyat endeksine bakt???m?zda bir önceki y?l?n ayn? ay?na göre konut fiyatlar? nominal bazda %32.2 oran?nda artarken reel olarak %0.8 oran?nda azald?. Reel bazl? dü?ü?lerin de sonuna geldik.

Son iki y?ld?r üretim neredeyse yok ve devletin üretti?i projeler var. Sosyal konut, deprem bölgesi için üretilen konutlar var. Konut taraf?nda yo?un bir talep birikmi? durumda. 500 bin sosyal konut seferberli?i için birçok ki?i bekliyor olacak. Kura ç?kmad??? zaman vatanda?lar?n 'bir ?ekilde konut alal?m' diyece?i döneme do?ru gidilece?ini dü?ünüyorum. 500 bin sosyal konut kampanyas?n?n sonlanmas?yla ben konut talebinin canlanaca??n? ve fiyatlar?n yukar? yönlü devam edece?ini de?erlendiriyorum."



Kaynak ; Milliyet