[aSpeNDos]

Bildiride, dünyada siyasetin, ekonomik durumun ve uluslararas? ili?kilerin di?er alanlar?n?n derin ve tarihi dönü?ümlerden geçti?i, uluslararas? sistemin bir yanda daha adil ve e?it temsile dayal? çok kutuplu bir yöne giderken di?er yanda jeopolitik cephele?menin yo?unla?t???, bunun ??Ö bölgesinin ve dünyan?n güvenlik ve istikrar?na tehdit olu?turdu?u belirtildi.

ABD'de Ba?kan Donald Trump döneminde tarife art??lar?na örtülü bir gönderme yap?lan bildiride, küresel ekonominin, özellikle uluslararas? ticaretin ve finans piyasalar?n?n bu durumdan ciddi anlamda olumsuz etkilendi?i ifade edildi.

Bildiride, 2025 y?l?n?n ?kinci Dünya Sava??'n?n biti?inin ve Birle?mi? Milletlerin (BM) kurulu?unun 80. y?l? oldu?u hat?rlat?larak, "Bar??ç? ülkelerin Nazizm, fa?izm ve militarizme kar?? kazand??? zafer, dünya tarihinin geli?im yönünü belirledi, insanl???n bar??ç? kalk?nmas?n? güvenceye alan istikrarl? bir uluslararas? ili?kiler sisteminin kurulu?u için uygun ko?ullar? yaratt?." ifadesine yer verildi.

Üye ülkelerin BM ?art?na ve uluslararas? hukukun genel kabul gören di?er ilkelerine ba?l? oldu?u, daha temsili, demokratik ve adil bir çok kutuplu dünya için BM'nin merkezi koordine edici rolünü tam anlam?yla yerine getirmesi gerekti?ine inand??? vurgulanan bildiride, geli?mekte olan ülkelerin BM yönetim organlar?nda temsilini sa?lamak ve örgütün günün siyasi ve ekonomik gerçekliklerine adapte olabilmesi için gerekli reformlar?n yap?lmas? istendi.

Liderler, ?kinci Dünya Sava??'n?n biti?inin ve BM'nin kurulu?unun 80. y?l? dolay?s?yla ayr? bir ortak aç?klama da yay?nlad?.

Cumhurba?kan? Erdo?an'dan Çin'de Gazze ça?r?s?: Bebeklerin öldü?ü vah?eti durduramaman?n izah? yok"?anghay ruhuna" ba?l?l?k vurgusu

Bildiride üye ülkeler, halklar?n kendi siyasi, ekonomik ve sosyal kalk?nma güzergah?n? ba??ms?z olarak belirlemesi hakk?n? savunduklar?n?, egemenli?e, ba??ms?zl??a, toprak bütünlü?üne, e?itli?e sayg?, kar??l?kl? faydaya, iç i?lerine kar??mama, güç kullanmama ve güç kullanma tehdidinde bulunmama ilkelerinin uluslararas? ili?kilerin istikrarl? geli?iminin temeli oldu?unun alt?n? çizdi.

Üye ülkelerin ??Ö ?art?n?n ilke ve amaçlar?na, kar??l?kl? sayg?, kar??l?kl? fayda, e?itlik, isti?are, medeniyetlerin farkl?l?klar?na sayg? ve ortak kalk?nma aray???na dayal? "?anghay ruhuna" ba?l? kalacaklar?na de?inilen bildiride, uluslararas? ve bölgesel kriz konular?n?n kolektif ve cephele?meye dayal? ?ekilde çözülmeye çal???lmas?na kar?? olundu?u ifade edildi.

Bildiride, Avrasya k?tas?nda e?it ve bölünmez bir güvenlik mimarisinin olu?umu için ??Ö çerçevesindeki i?birli?inin önemi vurguland? ve bu ba?lamda Belarus'un öncülü?ünde formüle edilen 21. Yüzy?lda Çe?itlilik ve Çok Kutupluluk ?çin Avrasya ?art?'n?n önemine i?aret edildi.

Üye ülkeler bildiride, insan haklar?n?n evrenselli?i, bölünmezli?i ve birbirine ba?l?l???n?n, insan haklar?na ve temel özgürlüklere sayg?n?n önemini yinelerken, insan haklar? sorunlar?nda çifte standartlar?n benimsenmesine ve insan haklar?n?n koruma bahanesiyle ülkelerin iç i?lerine kar???lmas?na kar?? olduklar?n? kaydetti.

Üye ülkeler, ayr?ca ??Ö'nün bölgede bar??, istikrar, kalk?nma ve refah? sa?layacak ?ekilde in?as?n? daha fazla geli?tirmek üzere "??Ö 10 Y?ll?k Geli?im Stratejisi" ad?n? verdikleri bir belgeyi kabul etti.

?srailli ?ark?c? David D'or'a sahnede Filistin ?oku! Görüntüler ortaya ç?kt?"Pahalgam sald?r?s?na k?nama"

Bildiride, üye ülkeler terörizm, ayr?l?kç?l?k ve a??r?l?kç?l??a kar?? ortak mücadelenin yan? s?ra uyu?turucu ve silah kaçakç?l??? gibi s?n?r a?an suçlarla mücadelede i?birli?ini sürdüreceklerini belirtirken, ??Ö Güvenlik Tehditleri ve Zorluklar?na Kar???k Bütünle?ik Yan?t Merkezi ile ??Ö Uyu?turucu ile Mücadele Merkezi kurulmas?na ili?kin anla?malar? imzalad?, ??Ö Stratejik Güvenlik Ara?t?rma Merkezi kurulmas?na ili?kin öneriyi de dikkate ald?klar?n? kaydetti.

Üye ülkeler bildiride, terörizmin her türü ve görünümünü k?nad?klar?n? bildirirken, Pakistan'?n Belucistan bölgesinde 11 Mart'ta ve 21 May?s'ta ya?anan terör olaylar?n?n yan? s?ra Hindistan kontrolündeki Cammu Ke?mir'in Pahalgam bölgesinde 22 Nisan'da meydana gelen terör sald?r?s?n? k?nad?.

Hindistan 26 ki?inin öldürüldü?ü terör sald?r?s?ndan Pakistan'? sorumlu tutmu?, 6 May?s'ta Pakistan topraklar? ve Pakistan'?n kontrolündeki Azad Ke?mir bölgesine füze sald?r?lar? düzenlemesiyle ??Ö üyesi iki ülke aras?nda çat??malar meydana gelmi?ti.

Liderler ayr?ca bildiride Güneydo?u Asya ülkesi Laos'a "diyalog orta??", Ba??ms?z Devletler Toplulu?una (BDT) "gözlemci" statüsü verilmesini onaylad?klar?n? duyurdu.

Dünyan?n gözü Çin'de: Cumhurba?kan? Erdo?an'dan Putin'e kritik davet!?anghay ??birli?i Örgütü

?anghay ??birli?i Örgütü (??Ö), ilk olarak 1996'da s?n?r güvenli?i ve ekonomik i?birli?i ittifak? olarak Çin, Rusya, Kazakistan, K?rg?zistan ve Tacikistan taraf?ndan olu?turuldu. O y?llarda "?anghay Be?lisi" olarak an?lan gruba 2001'de Özbekistan'?n da dahil edilmesiyle örgütün kurulu?u gerçekle?ti.

2017'de Kazakistan'da düzenlenen Astana Zirvesi'nde Hindistan ve Pakistan'?n üyelik süreçleri tamamlan?rken, 2021'de Tacikistan'da düzenlenen Du?anbe Zirvesi'nde ?ran'?n, 2024'te Kazakistan'da düzenlenen Astana Zirvesi'nde Belarus'un kat?l?m?yla örgütün üye say?s? 10'a ula?t?.

Mo?olistan ve statüsü Eylül 2021'den bu yana aktif durumda bulunmayan Afganistan, örgütte "gözlemci" olarak yer al?rken ??Ö'nün, aralar?nda Türkiye'nin de oldu?u 14 ülkeyle "diyalog ortakl???" bulunuyor.

Örgüt üyesi ülkelerin yüz ölçümlerinin toplam?, Avrasya k?ta parças?n?n yakla??k yüzde 65'ini kaps?yor, dünya nüfusunun yüzde 40'?n? ve küresel gayrisafi has?lan?n yüzde 30'unu temsil ediyor.

ABD bas?n?ndan Türk denizalt?lar?na övgü: Dü?man radar?na yakalanm?yor, bölgesel güç dengelerini sarsacak!
Kaynak ; Milliyet